ИСЛАМ, ИМАН, ИХСАН ЖӘЙЛЫ БІРАЗ СӨЗ
https://www.nvrislam.net/index.php?j=kz&post=7846
ИСЛАМ, ИМАН, ИХСАН ЖӘЙЛЫ БІРАЗ СӨЗ
бірде Жебірейіл періште пайғамбарымыздан ислам, иман, ихсан жәйлы сұрайды, бұл жұртқа белгілі хадис еді, ал дініміздің негізі осы үш тағаннан тұрады, олардың арасын бөлуге болмайды, бірі кем болса, ұстанған дін толық болмас, олар өзара байланған. Кейін осы үш таған ғұламалар жағынан жұртқа қарапайым да түсінікті етіп зерделенді. Бұндағы ислам тағаны шәриғат аталынып, ханафи, шафиғи, ханбали, мәлики 4 мәзхапқа бөлінді, олар дініміздің денесн, сыртқы заңдарын құрады. Иман тағаны матуриди және әшғари болып, 2 мектепке бөлінді, олар дініміздің сенім көзғарасын бекітті. Ал ихсан тағаны тасауф немесе суфизим немесе сопылық тәриқат аталынып, жүрек тазалығына арналды, ол адам руханиятын күшейтуге баса мән береді. Сопылық тәриқат дегеніміз ихсанның арнайы жүйеге түсіріліп, адамдарға қолайлы етілген түрі. Сопылық тәриқат 41 тармақ болып, барлығы пайғамбарымыздан бастау алған, оның ішінде нақышбанд тәриқаты пайғамбарымыздан сахаба әбубәкір хазірет арқылы келсе, қалған 40 тәриқат хазірет әли арқылы келді. Кең тарағаны нақышбанд тәриқаты. Ал біздің Қазақ ата-бабаларымыз оларды білей ұстанған, олардың шәриғат мәзхабы ханафи, ақидасы матуриди, сопылығы нақышбанд болған. Олар алтын орда өзбек хан тұсында сопылықта яссауиды ұстанса, қасым хан тұсында нақышбанд тәриқатын ұстанды. Адам ислам қабылдаса, мұсылман болар, ал ислам, иман, ихсан яғни шәриғат, тәриқат, ақида үшеуін толық атқарса, мүмин болар, демек әрбір мүмин мұсылман, бірақ әрбір мұсылман мүмин бола бермес.
يسلام، يمان، يحسان ءجايلى ءبىراز ءسوز
بىردە جەبىرەيىل پەرىشتە پايعامبارىمىزدان يسلام، يمان، يحسان ءجايلى سۇرايدى، بۇل جۇرتقا بەلگىلى حاديس ەدى، ال ءدىنىمىزدىڭ نەگىزى وسى ءۇش تاعاننان تۇرادى، ولاردىڭ اراسىن بولۋگە بولمايدى، ءبىرى كەم بولسا، ۇستانعان ءدىن تولىق بولماس، ولار ءوزارا بايلانعان. كەيىن وسى ءۇش تاعان عۇلامالار جاعىنان جۇرتقا قاراپايىم دا تۇسىنىكتى ەتىپ زەردەلەندى. بۇنداعى يسلام تاعانى ءشاريعات اتالىنىپ، حانافي، شافيعي، حانبالي، ماليكي 4 ءمازحاپقا ءبولىندى، ولار ءدىنىمىزدىڭ دەنەسن، سىرتقى زاڭدارىن قۇرادى. يمان تاعانى ماتۋريدي جانە ءاشعاري بولىپ، 2 مەكتەپكە ءبولىندى، ولار ءدىنىمىزدىڭ سەنىم كوزعاراسىن بەكىتتى. ال يحسان تاعانى تاساۋف نەمەسە سۋفيزيم نەمەسە سوپىلىق ءتاريقات اتالىنىپ، جۇرەك تازالىعىنا ارنالدى، ول ادام رۋحانياتىن كۇشەيتۋگە باسا ءمان بەرەدى. سوپىلىق ءتاريقات دەگەنىمىز يحساننىڭ ارنايى جۇيەگە ءتۇسىرىلىپ، ادامدارعا قولايلى ەتىلگەن ءتۇرى. سوپىلىق ءتاريقات 41 تارماق بولىپ، بارلىعى پايعامبارىمىزدان باستاۋ العان، ونىڭ ىشىندە ناقىشباند ءتاريقاتى پايعامبارىمىزدان ساحابا ابۋباكىر حازىرەت ارقىلى كەلسە، قالعان 40 ءتاريقات حازىرەت ءالي ارقىلى كەلدى. كەڭ تاراعانى ناقىشباند ءتاريقاتى. ال ءبىزدىڭ قازاق اتا-بابالارىمىز ولاردى بىلەي ۇستانعان، ولاردىڭ ءشاريعات ءمازحابى حانافي، اقيداسى ماتۋريدي، سوپىلىعى ناقىشباند بولعان. ولار التىن وردا وزبەك حان تۇسىندا سوپىلىقتا ياسساۋيدى ۇستانسا، قاسىم حان تۇسىندا ناقىشباند ءتاريقاتىن ۇستاندى. ادام يسلام قابىلداسا، مۇسىلمان بولار، ال يسلام، يمان، يحسان ياعني ءشاريعات، ءتاريقات، اقيدا ۇشەۋىن تولىق اتقارسا، ءمۇمين بولار، دەمەك ءاربىر ءمۇمين مۇسىلمان، ءبىراق ءاربىر مۇسىلمان ءمۇمين بولا بەرمەس.
#қазақ #тәриқат #салауат #әулие #ислам #дін #сопылық #пайғамбар #құран #салауат #Kazakhstan #иман #islam #salawat #sufism #Қазақстан #naqshbandi #maulana #rumi #руми #мәуләнә #iman #sufi #muhammad #ораза
nvrislam.net
instagram.com/nvrislami
Сілтеме: https://www.nvrislam.net/index.php?j=kz&post=7846