Мазмұнды Көшіру

https://www.nvrislam.net/index.php?j=kz&post=6856
Сұхбат: Имам Ағзам Әбу-Ханифа (2023.06.02, 13 Зұл-Қада 1444)
Канада, Исламбол (Стамбул), Түркия

Әс-сәламу Әлейкум уа Рахматуллахи уа Баракатуху.
Ағузубиллаһи Минаш-шайтанир ражим, Бисмиллахир Рахманир Рахим.
Уа с-салату уа с-Саламу ғалә Расулина Мұхамадин Сәйиди л-Ауалина уа л-Ақирин, Мәдәт я РасулАллаһ, Мәдәт я Сәдәти Әсхаби Расулилаһ, Мәдәт я Машайқина, Дәстүр Мәуләнә Шайық Абдуллаһ әл-Фәйз әд-Дағыстани, Шайық Мұхаммад Назым әл-Хаққани, Мәдәт. Тәриқатуна әс-Сұхбах уа л-Қайру фи л-Жәмиях.

Бисмиллахир рахманир рахим, «إِنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوا۟ وَّٱلَّذِينَ هُم مُّحْسِنُونَ» (расында, Алла Өзінен қорқатындармен және жақсы амал істеушілермен бірге) (құран 16:128), садақаллахул ғазим, Алла Әззә уә-Жәллә бар ісін Алла Жәллә Жәләлуху ризалығы үшін істейтін мүминдермен бірге екендігін айтуда, Алла Әззә уә-Жәллә құран әзиму-шанда Өзінен қорқатын адамдармен және жұртқа көмек етіп, жақсы амал істейтін адамдармен бірге екендігін айтуда, Алла Жәллә Жәләлуху осындай адамдармен бірге, бұл аяттағы маңызды бір түйін мынау болмақ, кейбір адамдар (жақсы істі) көрсету (мақтану) үшін істейді, бірақ Алла Әззә уә-Жәллә сіздің жүрегіңізде, біздің жүрегімізде не барын ең жақсы біледі емеспе, сондықтан, ең әуелі ісіміз Алла Жәллә Жәләлухудың ризалығы, Оның қуануы үшін болу керек әрі жүрегімізде Алла Жәллә Жәләлуху жақсы көретін нәрселер болуы керек, мүмин үшін ең бірінші мақсат міне осы болуы тиіс.

Әсіресе, сопылық тәриқаттағылар үшін бұл іс аса маңызды болмақ, ал өзгелер «адамдар бізге риза болар, біздің атымыз шығып, әйгілі болармыз немесе бізге көптеген адамдар ерсін, не істеп жатқанымызды көрсін» деген ниетпен іс істейді, ал бұлардың барлығы Алла Жәллә Жәләлуху үшін емес, бірақ олардың нәпсілері үшін, өздері үшін болып отыр, сонымен бірге олар «бұлай істеу өздерін бақытқа жеткізеді» деп ойлар, әрине, олардың істеп жүрген көп істері түкке жарамайтын бос нәрселер болып, оның еш адамға да, өздеріне де пайдасыз болмақ, оларға пайда-игілік келуі үшін, олар Алла Жәллә Жәләлухуға қалай шыншыл болуды білуі керек әрі бар ісін Алла Жәллә Жәләлуху үшін істеуі тиіс, олар оны нәпсілері үшін және нәпсілерін онан арман үлкейтіп, семірте беруі үшін істемеуі керек, жоқ, бұндайлық адам баласына еш жақсылық әкелмес.

Алла Жәллә Жәләлухудың жолы, әлхамдулилла, біз осы жолдамыз, ол пайғамбарымыз саллал-лаху әлейхис-саламның жолы, ахлул бәиіттердің жолы және әулиелердің, мүминдердің жолы. Сопылық тәриқат жолы адам баласын өздерімен нәпсілерін тәрбиелеп, оларды Алла Әззә уә-Жәлләға және пайғамбарымыз саллал-лаху әлейхис-салам үшін тазарған жандар етіп жетістіреді, ал сіз осыны істей алған кезіңізде, сіз ешкімінң сізге разы болуына немесе разы болмай қалуына қарап қалмайсыз, бұнда өзгенің сізге риза болу-болмауы маңызды емес, маңыздысы Алла Жәллә Жәләлухудың сізге разы болуы болмақ, Ол сізге разы болса, барлық адам да сізге разы болмақ, бірақ сіз Алла Әззә уә-Жәлләды разы ете алмасаңыз, еш адам сізге қызықпайтын болады да, сіз өзіңіз үшін, өз ризалығыңыз үшін, өз нәпсіңіз үшін іс істеп, өзіңіз үшін оттап жүрген біреу боласыз, алайда бұл жол бұрыс жол-дүр.

Біздің жол, әлхамдулилла, пайғамбарымыз саллал-лаху әлейхис-саламмен, барлық сахабалармен, ахлул байіт және мазхаптармен бірге, әрине, әлхамдулилла, біз пайғамбарымыз саллал-лаху әлейхис-саламның жолы болған төрт мәзхапқа және ахлус сүннә уәл-жамағаға ереміз, шынында, әр мәзхапта адамдар үшін мәлім оңайлықтар бар, бірақ бұны көп адам біле бермейді, демек, бұнда төрт талғам бар, сіз олардың қайсысына ерсеңізде болады, себебі, олардың барлығы ғұламалар жағынан қабыл етілген, олар ахлул байіттерді қабыл етеді, мәзхап дұрыс жол, себебі олар барлық ахлул байіттермен барлық сахабаларды қабыл етеді, ешкімді қағыс қалдырмады.

«Ахлул байіттер (пайғамбар әулеті) шәриғатқа ермейді» деп ойлай көрмеңіз, олар - шәриғатты ең бекем ұстанушылар. Ертеде Имам Ағзам Әбуханифа яғни үлкен имам өткен еді, ағзам сөзі «ең үлкен» деген мағынаны білдіреді, бүкіл ғұламалар күні бүгінге дейін оны қабыл етіп келеді, әрине, қазіргі кезде Имам Ағзамның көптеген дұшпандары бар, себебі ол шәриғат шегінен шыққандарға ең қатал болатын, бірақ оны ешкім жеңе алмайды, кімдер оған шабуыл жасаса, олар біздің барлық сенімімізге, тіпті пайғамбарымыз саллал-лаху әлейхис-саламға шабуыл жасаған болып саналады.

Имам Әбу Ханифа туралы (оның нақты баяны) көп жұрт біле бермейді де, олар оны кәдімгі жәй бір ғұлама, шайық сияқты ғана көрер, олар ол хақында ештеңе білмейді. Әбу Ханифа хазірет сонау бастан-ақ өте бай-дәулетті өткен кісі еді, ол жібек саудасын істейтін әрі өте шыншыл болатын, ешбір харамды қабыл етпеген. Бірде оның серіктесі бір қателік істеп қояды, демек, серігі білместікпен ақауы бар затты сатады, ал аларман оны алып кетеді, бірақ бұны білген Имам Ағзам оған қатты ренжіп, серігіне «аларманнан алған ақшаның барлығын садақаға бер» дейді, кейін ол оның саудадағы серігі абайлап жұмыс істемейтіндігі үшін, онымен жұмыс істеуді тоқтатады, ол осылай сауданы өз жалғыз істей бастайды, ол сүйтіп жүргенде, бір ғұламаға кездесті, ол оған «сен білім үйренуің керек» дейді, осы істен соң, ол оқу оқып кетеді де, саудасын басқа адамға қалдырады, ол ақиқатты айтудан еш қорықпайтын жан еді, оның айтқандары ол өзі білетін, үйренген нәрселер болатын, ол тек фиқтарды ғана үйренген жоқ, бұдан тыс, ол медеитсина, математика, әлгебраларды білетін, ол барлығын білген, ол ойы өте сергек, асқан талантты кісі еді, сондықтан да, ел-жұрт оны «Имам Ағзам» деп атаған, ол бүкіл барлығын дәлелдеуге жеткілікті-дүр. Әрине, бұрында осындай игілердің жау-дұшпандары көп болған, адамдар оларға көре алмастық қылып, ел-жұрттың оларды сүймеулері үшін мәлім бірдеңелермен оларға қарсы келетін еді.

Әбу Ханифа хазірет Меккеге әлде Мединаға барады, ол ол арада Сайдина Имам Мұхаммад әл-Бақыр радия аллаху анху, каррама Аллаху уәжхахты (әйгілі әулие кісі болған, ол пайғамбарымыздың шөбере-шөпшегі болып келеді) көреді, ол оған осылай кездесіп қалады, ол Әбу Ханифаға «салам, сен кімсің?» дейді, ол «Әбу Ханифамын» дер, Сәйдина Бақыр хазірет оған ашуланып, «сен менің ұлы атамның (пайғамбарымыз) хадистерін қабыл етпей, өзіңен фатуа беріп жүрген кісісің бе, оған батылың қалай барады!» дейді, Әбу Ханифа «жоқ, ондай емес, менің бүкіл өмірім атаңыз пайғамбарымыз саллал-лаху әлейхис-салам үшін-дүр, мен нені қате айтып қойдым! мен бұнда "топырақ боп, жоқ болайын" деп келдім, өмірімнің соңын осында өтізбекшімін, мен оның хадистеріне еріп жүрмін, мен хадистен не тапсам соны бердім, таба алмағанымды берген жоқпын, мен сізге мысал көрсете аламын» деп жауап береді, Сәйдина Әбу Ханифа тағы жалғастырып «кім ең әлсіз, ер әлде әйел?» дейді, Сәйдина Бақыр хазірет «әрине, әйел» дейді әрі жалғастыра «әрине әйел ерден әлсіз-дүр» дейді, ал Сәйдина Әбу Ханифа «құранда мұрагерлікте әйел жартысын, ер бір бүтінін мұрагерлік ете алатынын айтқан, бірақ егер мен бұған өз ойым бойынша фатуа берсем әйелге бір бүтін, ал ерге жарымын мұрагерлікке үлестірер едім, себебі әйел әлсіз» дейді.

Сәйдина Әбу Ханифа тағы да «зәр (сідік) ласпа әлде ердің бел суы (шауһат) ласпа?» деп сұрар, ол «әрине, зәр көп лас-дүр, бел су таза, себебі адам баласы сол бел судан пайда болады емеспе» дейді, Сәйдина Әбу Ханифа «егер зәр одан лас болса, адамдар әр жолы зәр шығарған соң, ғұсыл алуы (шомылу) керек қой, егер сіз оны өз ойыңыз бойынша немесе мен өз ойым бойынша айтсам, ол осындай болуы керек, себебі зәр көп лас келеді, сондықтан ғұсыл алу керек, бірақ әрі жолы адамдар зәрін шығарған соң, ғұсыл алмайды ғой, бірақ бел суы шыққанда ғана, олар ғұсыл алады» дейді.

Ол тағы да «қайсы құлшылықтың сауабы мол, намаз әлде ораза?» дейді, әл-Бақыр хазірет «әрине, намаздың сауабы мол, себебі біз оны әркүні істейміз ғой» дейді, Әбу Ханифа хазірет «ораза айында әйелдерге демалыс уақыты келгенде (етеккір), олар қалған ораза күндерін ораза айынан кейін толықтауы керек, бірақ олар өтіп кеткен осы жеті не он күнінің намазын толықтауы қажетсіз, егер мен осылай өз ойыммен фатуа берсем, намаз күнде қайталанып оқылатындықтан намаз оразадан күшті болуы керек» дейді, бұны естіген соң, оны (білімін әдейі) сынап отырған Имам әл-Бақыр хазірет оған «мен саған ризамын» деп, оның маңдайынан сүйеді.

Міне барлық үлкен имамдар осылай болған, олар жолды өте берік ұстанған, тіпті олар Имам Ағзам, Сәйдина Имам Ағзам атанғандарға да құлақ салмаған, үлкем имам ба, емеспе, оған қарамаған, бірақ олар олардың не істеп жатқанына қараған, ел-жұрттың айтқан ана-мына сөздерінің еш әсеріне ұшырамаған, мінеки, олар осындай қатаң болған.

Алайда осы имамдарға еріп жүргендер, тіпті сүннилердің өзі «олар (шәриғатқа) ерген жоқ» деп ойлайды, ал шындығында, олар шәриғатқа өте қатаң ілесушілер болған, одан ештеңе қалдырмаған, бірақ кейбір жұрттар (шиялар) бұған қарамайды да «біз имамдарға ереміз, 12 имамға ереміз» дейді, ал бұл 12 имам осы адамдардың істеп жүргендеріне еш риза емес-дүр, бұл топтағы адамдар (шиялар) оларға еріп жүрген жоқ, бірақ олар өздерінің жақсы көретін нәрсесіне еріп жүр, олар «осы имамдар біз сияқты» деп ойлап, елес ішінде жүр, жоқ, бұл имамдар өте үлкен алыптар, бұлардың оларға (шияларға) ұқсауы мүмкін емес (шиялар қиял ішінде жүр), ал біз осындай алып имамдарға шама келгенімізше ілесуіміз керек, Алла Әззә уә-Жәллә сіздің ниетіңізге қарай береді.

Біз Алла Әззә уә-Жәлләның бізге жасайтын қолдауына сүйенуіміз керек, Ол бізге жақсы пенделерін жіберіп қуаттағай, иншалла, бұнда сіздер аса үлкен елдегі (канада) аз ғана топсыздар, дінсіздердің елінде өмір сүріп жатсыздар, олар ешбір дінді қабыл етпейді, демек, олар ештеңе қабыл етпес, әрине, оларда наным-сенім бар, бірақ оларға бұнысы жетпегендей, жақсы нәрсені (исламды) жасырады әрі жақсы нәрсе жәйлі жаман сөздер айтады, ештеңені қабыл етпейді, егер олар осы жақсы дүниені қабыл етсе, бұл мемлекет мүминдер елі болар еді, Алла Жәллә Жәләлухуды қабыл етушілер болар еді, бірақ олар оны іске асырар болса, шайтанмен оның ерушілері бұған еш қуанбас еді.

Алла Жәллә Жәләлуху әр нәрсенің өз уақыты болатынын айтады, біз оны сабырмен күтудеміз, иншалла, бұлардың барлығы, бұл жер ғана емес, бүкіл дүние жүзі, иншалла, Сәйдина Мәхди әлейхис-саламмен иман келтірушілерге, мүминдерге айналмақ, біз қазір, расында, әр күн өткен сайын мүминдер қысылып, тарылып бара жатқан заманда өмір сүріп жатырмыз, сіздер ештеңе айта алмайсыздар, олар қол, аяқ, бас, барлық жерімізді байлап-матап тастаған, онан соң олар бізге, «қанеки бізбен күресіп көрші» дейді, бұндайда біз не істей алармыз (мәуләнә күлді).

Алда бір заман келіп, бұның барлығы ашылғанда, иншалла, исламның нұры, пайғамбарымыз саллал-лаху әлейхис-саламның нұры, шығыстан батысқа, түстіктен теріскейге дейін барынша тарайтын болады, иншалла, міне бұлар Мәуләнә Шайық Назымның айтып кеткен жақсы шүйіншілі хабалары еді, ол да сол күнді күткен, бірақ «біз сол күндерге жетеміз» деген сенімдеміз, иншалла, себебі қазір барлығы қиындасып кетті, Мәуләнә ұдайы айтатын бір қасидада яғни Қасидах әл-Мұнфарижах, онда «ِ اِشتَذِى اَزْمَت تَنْفَرِ جِي» (қиындық үдеген сайын, ашылар жолда ілесе жедел келеді) делінеді, бұл біраз ұзын қасида, демек, бұл қасидада қиындық артқан сайын, қараңғылық, зұлымдық, күпірлік, Алла Жәллә Жәләлухуға қарсылық, пайғамбарымыз саллал-лаху әлейхис-саламға қарсылық, адамгершілікке қарсылық барлығы да күшейіп, үдей бермек, олар осылай келе береді, арта береді, сонан соң, ең соңында олар ең биік нүктесіне жеткенде, олар жоғалып кетпек, иншалла.

Жұрт «түннің қою қараңғылығынан соң ғана ағарған таң келеді» дейді, ал біз қазір бүкіл жер қараңғылыққа оранған заманда өмір сүріп жатырмыз, қуанып жүрген ешкім жоқ, тіпті біраз жақсырақ елде өмір сүріп жүрген елдің бәрі де сол күйде жүр, ондағы жұртта шаттанып жүрген жоқ, түнеріп жүр, олар да мазасыздықта жүр, олар отбасыларын ойлап алаң етпесе де, бәрібір басқа істер үшін алаң болар, мәселен, олар «енді не болмақ? олар бұнда келіп жатыр, аналар мынаны істеуде» деп әйтеу бір алаңдаумен жүр, әр адам, бүкіл жер жүзі түнеріп, еш қуана алмайтын күйге түсіп қалған, әрине, жарық нұр келгенше дүние осылай бола бермек, иншалла, сонан соң ғана дүниеге бақыт орнамақ, иншалла. Алла Жәллә Жәләлуху тіпті де көптеген қиыншылықтар келуден бұрын бұл нұрлы күндерді тезірек әкелгей, иншалла, тезірек шадыман заманға жеткізгей, иншалла, себебі, егер сіз сол бақытты заманға жете алсаңыз, сіз осы дүниеде де, ақиретте де бақытты болатын заманға жеткен боласыз, бұндағы ең маңыздысы ақирет болмақ. Алла Жәллә Жәләлуху бізге жәрдем бергей, Ол сіздерді де, біздерді де дүниеде есендікте еткей.

Сіздер бірге болыңыздар, өзара көмектесіңіздер, иншалла, кедейлерге көмек жасаңыздар, сіз қанша көмек жасаған сайын, Алла Жәллә Жәләлуху да сонша көп жіберіп тұратын болады, егер сіз тек «біздегі бар нәрсе таусылып қалады» деп қана ойлай берсеңіз, ол расында таусылып қалатын болады, бірақ сіз берген сайын Алла Жәллә Жәләлуху сізге тағы да көптеп бере бермек, иншалла, Алла Жәллә Жәләлуху біздің дергаларды көп еткей, Мәуләнә Шайық ғала аллаху дәражатыин айтып өткендей болса екен, иншалла, оның ниеті 40,000 дерга ашу еді. Алла Жәллә Жәләлуху әрбір дерганы нұр тарататын орталықтар еткей, оларды нағыз исламға, пайғамбарымыз саллал-лаху әлейхис-саламға, мәзхаптарға, ахлул бәйітке және барлық имамдарға еретін берекелі жерлер қылғай, иншалла.

Уәмин Аллаһ ат-Тауфиқ, әл-Фатиха.
- Әулие Сопы Маулана Шайық Мехмет Әділ әр-Раббани, Нақышбанд Тәриқатының 41-Әулие Шайқы

#ислам #сүннет #әулие #жүрек #қазақ #дін #тәриқат #сопы #сопылық #намаз #алла #аллах #ораза #мұсұлман #ғұлама #туражол #нақшыбанды #раббани #тасауф #kazakhstan #kazakh #islam
nvrislam.net
instagram.com/nvrislami
fb.com/tanirtaw


سۇحبات: يمام اعزام ءابۋ-حانيفا (2023.06.02، 13 زۇل-قادا 1444)
كانادا، يسلامبول (ستامبۋل)، تۇركيا

ءاس-ءسالامۋ الەيكۋم ۋا راحماتۋللاحي ۋا باراكاتۋحۋ.
اعۋزۋبيللاھي ميناش-شايتانير راجيم، بيسميللاحير راحمانير راحيم.
ۋا س-سالاتۋ ۋا س-سالامۋ ءعالا راسۋلينا مۇحامادين ءسايدي ل-اۋالينا ۋا ل-اقيرين، ءمادات يا راسۋلاللاھ، ءمادات يا ءساداتي ءاسحابي راسۋليلاھ، ءمادات يا ماشايقينا، ءداستۇر ءماۋلانا شايىق ابدۋللاھ ءال-ءفايز ءاد-داعىستاني، شايىق مۇحامماد نازىم ءال-حاققاني، ءمادات. ءتاريقاتۋنا ءاس-سۇحباح ۋا ل-قايرۋ في ل-ءجامياح.

بيسميللاحير راحمانير راحيم، «إِنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوا۟ وَّٱلَّذِينَ هُم مُّحْسِنُونَ» (راسىندا، اللا وزىنەن قورقاتىندارمەن جانە جاقسى امال ىستەۋشىلەرمەن بىرگە) (قۇران 16:128)، ساداقاللاحۋل عازيم، اللا ءاززا ءۋا-ءجاللا بار ءىسىن اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ ريزالىعى ءۇشىن ىستەيتىن مۇميندەرمەن بىرگە ەكەندىگىن ايتۋدا، اللا ءاززا ءۋا-ءجاللا قۇران ءازيمۋ-شاندا وزىنەن قورقاتىن ادامدارمەن جانە جۇرتقا كومەك ەتىپ، جاقسى امال ىستەيتىن ادامدارمەن بىرگە ەكەندىگىن ايتۋدا، اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ وسىنداي ادامدارمەن بىرگە، بۇل اياتتاعى ماڭىزدى ءبىر ءتۇيىن مىناۋ بولماق، كەيبىر ادامدار (جاقسى ءىستى) كورسەتۋ (ماقتانۋ) ءۇشىن ىستەيدى، ءبىراق اللا ءاززا ءۋا-ءجاللا ءسىزدىڭ جۇرەگىڭىزدە، ءبىزدىڭ جۇرەگىمىزدە نە بارىن ەڭ جاقسى بىلەدى ەمەسپە، سوندىقتان، ەڭ اۋەلى ءىسىمىز اللا ءجاللا ءجالالۋحۋدىڭ ريزالىعى، ونىڭ قۋانۋى ءۇشىن بولۋ كەرەك ءارى جۇرەگىمىزدە اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ جاقسى كورەتىن نارسەلەر بولۋى كەرەك، ءمۇمين ءۇشىن ەڭ ءبىرىنشى ماقسات مىنە وسى بولۋى ءتيىس.

اسىرەسە، سوپىلىق ءتاريقاتتاعىلار ءۇشىن بۇل ءىس اسا ماڭىزدى بولماق، ال وزگەلەر «ادامدار بىزگە ريزا بولار، ءبىزدىڭ اتىمىز شىعىپ، ايگىلى بولارمىز نەمەسە بىزگە كوپتەگەن ادامدار ەرسىن، نە ىستەپ جاتقانىمىزدى كورسىن» دەگەن نيەتپەن ءىس ىستەيدى، ال بۇلاردىڭ بارلىعى اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ ءۇشىن ەمەس، ءبىراق ولاردىڭ ناپسىلەرى ءۇشىن، وزدەرى ءۇشىن بولىپ وتىر، سونىمەن بىرگە ولار «بۇلاي ىستەۋ وزدەرىن باقىتقا جەتكىزەدى» دەپ ويلار، ارينە، ولاردىڭ ىستەپ جۇرگەن كوپ ىستەرى تۇككە جارامايتىن بوس نارسەلەر بولىپ، ونىڭ ەش ادامعا دا، وزدەرىنە دە پايداسىز بولماق، ولارعا پايدا-يگىلىك كەلۋى ءۇشىن، ولار اللا ءجاللا ءجالالۋحۋعا قالاي شىنشىل بولۋدى ءبىلۋى كەرەك ءارى بار ءىسىن اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ ءۇشىن ىستەۋى ءتيىس، ولار ونى ناپسىلەرى ءۇشىن جانە ناپسىلەرىن ونان ارمان ۇلكەيتىپ، سەمىرتە بەرۋى ءۇشىن ىستەمەۋى كەرەك، جوق، بۇندايلىق ادام بالاسىنا ەش جاقسىلىق اكەلمەس.

اللا ءجاللا ءجالالۋحۋدىڭ جولى، ءالحامدۋليللا، ءبىز وسى جولدامىز، ول پايعامبارىمىز ساللال-لاحۋ الەيحيس-سالامنىڭ جولى، احلۋل بايىتتەردىڭ جولى جانە اۋليەلەردىڭ، مۇميندەردىڭ جولى. سوپىلىق ءتاريقات جولى ادام بالاسىن وزدەرىمەن ناپسىلەرىن تاربيەلەپ، ولاردى اللا ءاززا ءۋا-ءجاللاعا جانە پايعامبارىمىز ساللال-لاحۋ الەيحيس-سالام ءۇشىن تازارعان جاندار ەتىپ جەتىستىرەدى، ال ءسىز وسىنى ىستەي العان كەزىڭىزدە، ءسىز ەشكىمىنڭ سىزگە رازى بولۋىنا نەمەسە رازى بولماي قالۋىنا قاراپ قالمايسىز، بۇندا وزگەنىڭ سىزگە ريزا بولۋ-بولماۋى ماڭىزدى ەمەس، ماڭىزدىسى اللا ءجاللا ءجالالۋحۋدىڭ سىزگە رازى بولۋى بولماق، ول سىزگە رازى بولسا، بارلىق ادام دا سىزگە رازى بولماق، ءبىراق ءسىز اللا ءاززا ءۋا-ءجاللادى رازى ەتە الماساڭىز، ەش ادام سىزگە قىزىقپايتىن بولادى دا، ءسىز ءوزىڭىز ءۇشىن، ءوز ريزالىعىڭىز ءۇشىن، ءوز ءناپسىڭىز ءۇشىن ءىس ىستەپ، ءوزىڭىز ءۇشىن وتتاپ جۇرگەن بىرەۋ بولاسىز، الايدا بۇل جول بۇرىس جول-ءدۇر.

ءبىزدىڭ جول، ءالحامدۋليللا، پايعامبارىمىز ساللال-لاحۋ الەيحيس-سالاممەن، بارلىق ساحابالارمەن، احلۋل ءبايىت جانە مازحاپتارمەن بىرگە، ارينە، ءالحامدۋليللا، ءبىز پايعامبارىمىز ساللال-لاحۋ الەيحيس-سالامنىڭ جولى بولعان ءتورت ءمازحاپقا جانە احلۋس ءسۇننا ءۋال-جاماعاعا ەرەمىز، شىنىندا، ءار ءمازحاپتا ادامدار ءۇشىن ءمالىم وڭايلىقتار بار، ءبىراق بۇنى كوپ ادام بىلە بەرمەيدى، دەمەك، بۇندا ءتورت تالعام بار، ءسىز ولاردىڭ قايسىسىنا ەرسەڭىزدە بولادى، سەبەبى، ولاردىڭ بارلىعى عۇلامالار جاعىنان قابىل ەتىلگەن، ولار احلۋل بايىتتەردى قابىل ەتەدى، ءمازحاپ دۇرىس جول، سەبەبى ولار بارلىق احلۋل بايىتتەرمەن بارلىق ساحابالاردى قابىل ەتەدى، ەشكىمدى قاعىس قالدىرمادى.

«احلۋل بايىتتەر (پايعامبار اۋلەتى) ءشاريعاتقا ەرمەيدى» دەپ ويلاي كورمەڭىز، ولار - ءشاريعاتتى ەڭ بەكەم ۇستانۋشىلار. ەرتەدە يمام اعزام ءابۋحانيفا ياعني ۇلكەن يمام وتكەن ەدى، اعزام ءسوزى «ەڭ ۇلكەن» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى، بۇكىل عۇلامالار كۇنى بۇگىنگە دەيىن ونى قابىل ەتىپ كەلەدى، ارينە، قازىرگى كەزدە يمام اعزامنىڭ كوپتەگەن دۇشپاندارى بار، سەبەبى ول ءشاريعات شەگىنەن شىققاندارعا ەڭ قاتال بولاتىن، ءبىراق ونى ەشكىم جەڭە المايدى، كىمدەر وعان شابۋىل جاساسا، ولار ءبىزدىڭ بارلىق سەنىمىمىزگە، ءتىپتى پايعامبارىمىز ساللال-لاحۋ الەيحيس-سالامعا شابۋىل جاساعان بولىپ سانالادى.

يمام ءابۋ حانيفا تۋرالى (ونىڭ ناقتى بايانى) كوپ جۇرت بىلە بەرمەيدى دە، ولار ونى كادىمگى ءجاي ءبىر عۇلاما، شايىق سياقتى عانا كورەر، ولار ول حاقىندا ەشتەڭە بىلمەيدى. ءابۋ حانيفا حازىرەت سوناۋ باستان-اق وتە باي-داۋلەتتى وتكەن كىسى ەدى، ول جىبەك ساۋداسىن ىستەيتىن ءارى وتە شىنشىل بولاتىن، ەشبىر حارامدى قابىل ەتپەگەن. بىردە ونىڭ سەرىكتەسى ءبىر قاتەلىك ىستەپ قويادى، دەمەك، سەرىگى بىلمەستىكپەن اقاۋى بار زاتتى ساتادى، ال الارمان ونى الىپ كەتەدى، ءبىراق بۇنى بىلگەن يمام اعزام وعان قاتتى رەنجىپ، سەرىگىنە «الارماننان العان اقشانىڭ بارلىعىن ساداقاعا بەر» دەيدى، كەيىن ول ونىڭ ساۋداداعى سەرىگى ابايلاپ جۇمىس ىستەمەيتىندىگى ءۇشىن، ونىمەن جۇمىس ىستەۋدى توقتاتادى، ول وسىلاي ساۋدانى ءوز جالعىز ىستەي باستايدى، ول ءسۇيتىپ جۇرگەندە، ءبىر عۇلاماعا كەزدەستى، ول وعان «سەن ءبىلىم ۇيرەنۋىڭ كەرەك» دەيدى، وسى ىستەن سوڭ، ول وقۋ وقىپ كەتەدى دە، ساۋداسىن باسقا ادامعا قالدىرادى، ول اقيقاتتى ايتۋدان ەش قورىقپايتىن جان ەدى، ونىڭ ايتقاندارى ول ءوزى بىلەتىن، ۇيرەنگەن نارسەلەر بولاتىن، ول تەك فيقتاردى عانا ۇيرەنگەن جوق، بۇدان تىس، ول مەدەيتسينا، ماتەماتيكا، الگەبرالاردى بىلەتىن، ول بارلىعىن بىلگەن، ول ويى وتە سەرگەك، اسقان تالانتتى كىسى ەدى، سوندىقتان دا، ەل-جۇرت ونى «يمام اعزام» دەپ اتاعان، ول بۇكىل بارلىعىن دالەلدەۋگە جەتكىلىكتى-ءدۇر. ارينە، بۇرىندا وسىنداي يگىلەردىڭ جاۋ-دۇشپاندارى كوپ بولعان، ادامدار ولارعا كورە الماستىق قىلىپ، ەل-جۇرتتىڭ ولاردى سۇيمەۋلەرى ءۇشىن ءمالىم بىردەڭەلەرمەن ولارعا قارسى كەلەتىن ەدى.

ءابۋ حانيفا حازىرەت مەككەگە الدە مەديناعا بارادى، ول ول ارادا سايدينا يمام مۇحامماد ءال-باقىر راديا اللاحۋ انحۋ، كارراما اللاحۋ ءۋاجحاحتى (ايگىلى اۋليە كىسى بولعان، ول پايعامبارىمىزدىڭ شوبەرە-شوپشەگى بولىپ كەلەدى) كورەدى، ول وعان وسىلاي كەزدەسىپ قالادى، ول ءابۋ حانيفاعا «سالام، سەن كىمسىڭ؟» دەيدى، ول «ءابۋ حانيفامىن» دەر، ءسايدينا باقىر حازىرەت وعان اشۋلانىپ، «سەن مەنىڭ ۇلى اتامنىڭ (پايعامبارىمىز) حاديستەرىن قابىل ەتپەي، وزىڭەن فاتۋا بەرىپ جۇرگەن كىسىسىڭ بە، وعان باتىلىڭ قالاي بارادى!» دەيدى، ءابۋ حانيفا «جوق، ونداي ەمەس، مەنىڭ بۇكىل ءومىرىم اتاڭىز پايعامبارىمىز ساللال-لاحۋ الەيحيس-سالام ءۇشىن-ءدۇر، مەن نەنى قاتە ايتىپ قويدىم! مەن بۇندا "توپىراق بوپ، جوق بولايىن" دەپ كەلدىم، ءومىرىمنىڭ سوڭىن وسىندا وتىزبەكشىمىن، مەن ونىڭ حاديستەرىنە ەرىپ ءجۇرمىن، مەن حاديستەن نە تاپسام سونى بەردىم، تابا الماعانىمدى بەرگەن جوقپىن، مەن سىزگە مىسال كورسەتە الامىن» دەپ جاۋاپ بەرەدى، ءسايدينا ءابۋ حانيفا تاعى جالعاستىرىپ «كىم ەڭ ءالسىز، ەر الدە ايەل؟» دەيدى، ءسايدينا باقىر حازىرەت «ارينە، ايەل» دەيدى ءارى جالعاستىرا «ارينە ايەل ەردەن ءالسىز-ءدۇر» دەيدى، ال ءسايدينا ءابۋ حانيفا «قۇراندا مۇراگەرلىكتە ايەل جارتىسىن، ەر ءبىر ءبۇتىنىن مۇراگەرلىك ەتە الاتىنىن ايتقان، ءبىراق ەگەر مەن بۇعان ءوز ويىم بويىنشا فاتۋا بەرسەم ايەلگە ءبىر ءبۇتىن، ال ەرگە جارىمىن مۇراگەرلىككە ۇلەستىرەر ەدىم، سەبەبى ايەل ءالسىز» دەيدى.

ءسايدينا ءابۋ حانيفا تاعى دا «ءزار (سىدىك) لاسپا الدە ەردىڭ بەل سۋى (شاۋھات) لاسپا؟» دەپ سۇرار، ول «ارينە، ءزار كوپ لاس-ءدۇر، بەل سۋ تازا، سەبەبى ادام بالاسى سول بەل سۋدان پايدا بولادى ەمەسپە» دەيدى، ءسايدينا ءابۋ حانيفا «ەگەر ءزار ودان لاس بولسا، ادامدار ءار جولى ءزار شىعارعان سوڭ، عۇسىل الۋى (شومىلۋ) كەرەك قوي، ەگەر ءسىز ونى ءوز ويىڭىز بويىنشا نەمەسە مەن ءوز ويىم بويىنشا ايتسام، ول وسىنداي بولۋى كەرەك، سەبەبى ءزار كوپ لاس كەلەدى، سوندىقتان عۇسىل الۋ كەرەك، ءبىراق ءارى جولى ادامدار ءزارىن شىعارعان سوڭ، عۇسىل المايدى عوي، ءبىراق بەل سۋى شىققاندا عانا، ولار عۇسىل الادى» دەيدى.

ول تاعى دا «قايسى قۇلشىلىقتىڭ ساۋابى مول، ناماز الدە ورازا؟» دەيدى، ءال-باقىر حازىرەت «ارينە، نامازدىڭ ساۋابى مول، سەبەبى ءبىز ونى اركۇنى ىستەيمىز عوي» دەيدى، ءابۋ حانيفا حازىرەت «ورازا ايىندا ايەلدەرگە دەمالىس ۋاقىتى كەلگەندە (ەتەككىر)، ولار قالعان ورازا كۇندەرىن ورازا ايىنان كەيىن تولىقتاۋى كەرەك، ءبىراق ولار ءوتىپ كەتكەن وسى جەتى نە ون كۇنىنىڭ نامازىن تولىقتاۋى قاجەتسىز، ەگەر مەن وسىلاي ءوز ويىممەن فاتۋا بەرسەم، ناماز كۇندە قايتالانىپ وقىلاتىندىقتان ناماز ورازادان كۇشتى بولۋى كەرەك» دەيدى، بۇنى ەستىگەن سوڭ، ونى (ءبىلىمىن ادەيى) سىناپ وتىرعان يمام ءال-باقىر حازىرەت وعان «مەن ساعان ريزامىن» دەپ، ونىڭ ماڭدايىنان سۇيەدى.

مىنە بارلىق ۇلكەن يمامدار وسىلاي بولعان، ولار جولدى وتە بەرىك ۇستانعان، ءتىپتى ولار يمام اعزام، ءسايدينا يمام اعزام اتانعاندارعا دا قۇلاق سالماعان، ۇلكەم يمام با، ەمەسپە، وعان قاراماعان، ءبىراق ولار ولاردىڭ نە ىستەپ جاتقانىنا قاراعان، ەل-جۇرتتىڭ ايتقان انا-مىنا سوزدەرىنىڭ ەش اسەرىنە ۇشىراماعان، مىنەكي، ولار وسىنداي قاتاڭ بولعان.

الايدا وسى يمامدارعا ەرىپ جۇرگەندەر، ءتىپتى سۇننيلەردىڭ ءوزى «ولار (ءشاريعاتقا) ەرگەن جوق» دەپ ويلايدى، ال شىندىعىندا، ولار ءشاريعاتقا وتە قاتاڭ ىلەسۋشىلەر بولعان، ودان ەشتەڭە قالدىرماعان، ءبىراق كەيبىر جۇرتتار (شيالار) بۇعان قارامايدى دا «ءبىز يمامدارعا ەرەمىز، 12 يمامعا ەرەمىز» دەيدى، ال بۇل 12 يمام وسى ادامداردىڭ ىستەپ جۇرگەندەرىنە ەش ريزا ەمەس-ءدۇر، بۇل توپتاعى ادامدار (شيالار) ولارعا ەرىپ جۇرگەن جوق، ءبىراق ولار وزدەرىنىڭ جاقسى كورەتىن نارسەسىنە ەرىپ ءجۇر، ولار «وسى يمامدار ءبىز سياقتى» دەپ ويلاپ، ەلەس ىشىندە ءجۇر، جوق، بۇل يمامدار وتە ۇلكەن الىپتار، بۇلاردىڭ ولارعا (شيالارعا) ۇقساۋى مۇمكىن ەمەس (شيالار قيال ىشىندە ءجۇر)، ال ءبىز وسىنداي الىپ يمامدارعا شاما كەلگەنىمىزشە ىلەسۋىمىز كەرەك، اللا ءاززا ءۋا-ءجاللا ءسىزدىڭ نيەتىڭىزگە قاراي بەرەدى.

ءبىز اللا ءاززا ءۋا-ءجاللانىڭ بىزگە جاسايتىن قولداۋىنا سۇيەنۋىمىز كەرەك، ول بىزگە جاقسى پەندەلەرىن جىبەرىپ قۋاتتاعاي، ينشاللا، بۇندا سىزدەر اسا ۇلكەن ەلدەگى (كانادا) از عانا توپسىزدار، دىنسىزدەردىڭ ەلىندە ءومىر ءسۇرىپ جاتسىزدار، ولار ەشبىر ءدىندى قابىل ەتپەيدى، دەمەك، ولار ەشتەڭە قابىل ەتپەس، ارينە، ولاردا نانىم-سەنىم بار، ءبىراق ولارعا بۇنىسى جەتپەگەندەي، جاقسى نارسەنى (يسلامدى) جاسىرادى ءارى جاقسى نارسە ءجايلى جامان سوزدەر ايتادى، ەشتەڭەنى قابىل ەتپەيدى، ەگەر ولار وسى جاقسى دۇنيەنى قابىل ەتسە، بۇل مەملەكەت مۇميندەر ەلى بولار ەدى، اللا ءجاللا ءجالالۋحۋدى قابىل ەتۋشىلەر بولار ەدى، ءبىراق ولار ونى ىسكە اسىرار بولسا، شايتانمەن ونىڭ ەرۋشىلەرى بۇعان ەش قۋانباس ەدى.

اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ ءار نارسەنىڭ ءوز ۋاقىتى بولاتىنىن ايتادى، ءبىز ونى سابىرمەن كۇتۋدەمىز، ينشاللا، بۇلاردىڭ بارلىعى، بۇل جەر عانا ەمەس، بۇكىل دۇنيە ءجۇزى، ينشاللا، ءسايدينا ءماحدي الەيحيس-سالاممەن يمان كەلتىرۋشىلەرگە، مۇميندەرگە اينالماق، ءبىز ءقازىر، راسىندا، ءار كۇن وتكەن سايىن مۇميندەر قىسىلىپ، تارىلىپ بارا جاتقان زاماندا ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز، سىزدەر ەشتەڭە ايتا المايسىزدار، ولار قول، اياق، باس، بارلىق جەرىمىزدى بايلاپ-ماتاپ تاستاعان، ونان سوڭ ولار بىزگە، «قانەكي بىزبەن كۇرەسىپ كورشى» دەيدى، بۇندايدا ءبىز نە ىستەي الارمىز (ءماۋلانا كۇلدى).

الدا ءبىر زامان كەلىپ، بۇنىڭ بارلىعى اشىلعاندا، ينشاللا، يسلامنىڭ نۇرى، پايعامبارىمىز ساللال-لاحۋ الەيحيس-سالامنىڭ نۇرى، شىعىستان باتىسقا، تۇستىكتەن تەرىسكەيگە دەيىن بارىنشا تارايتىن بولادى، ينشاللا، مىنە بۇلار ءماۋلانا شايىق نازىمنىڭ ايتىپ كەتكەن جاقسى ءشۇيىنشىلى حابالارى ەدى، ول دا سول كۇندى كۇتكەن، ءبىراق «ءبىز سول كۇندەرگە جەتەمىز» دەگەن سەنىمدەمىز، ينشاللا، سەبەبى ءقازىر بارلىعى قيىنداسىپ كەتتى، ءماۋلانا ۇدايى ايتاتىن ءبىر قاسيدادا ياعني قاسيداح ءال-مۇنفاريجاح، وندا «ِ اِشتَذِى اَزْمَت تَنْفَرِ جِي» (قيىندىق ۇدەگەن سايىن، اشىلار جولدا ىلەسە جەدەل كەلەدى) دەلىنەدى، بۇل ءبىراز ۇزىن قاسيدا، دەمەك، بۇل قاسيدادا قيىندىق ارتقان سايىن، قاراڭعىلىق، زۇلىمدىق، كۇپىرلىك، اللا ءجاللا ءجالالۋحۋعا قارسىلىق، پايعامبارىمىز ساللال-لاحۋ الەيحيس-سالامعا قارسىلىق، ادامگەرشىلىككە قارسىلىق بارلىعى دا كۇشەيىپ، ۇدەي بەرمەك، ولار وسىلاي كەلە بەرەدى، ارتا بەرەدى، سونان سوڭ، ەڭ سوڭىندا ولار ەڭ بيىك نۇكتەسىنە جەتكەندە، ولار جوعالىپ كەتپەك، ينشاللا.

جۇرت «ءتۇننىڭ قويۋ قاراڭعىلىعىنان سوڭ عانا اعارعان تاڭ كەلەدى» دەيدى، ال ءبىز ءقازىر بۇكىل جەر قاراڭعىلىققا ورانعان زاماندا ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز، قۋانىپ جۇرگەن ەشكىم جوق، ءتىپتى ءبىراز جاقسىراق ەلدە ءومىر ءسۇرىپ جۇرگەن ەلدىڭ ءبارى دە سول كۇيدە ءجۇر، ونداعى جۇرتتا شاتتانىپ جۇرگەن جوق، تۇنەرىپ ءجۇر، ولار دا مازاسىزدىقتا ءجۇر، ولار وتباسىلارىن ويلاپ الاڭ ەتپەسە دە، ءبارىبىر باسقا ىستەر ءۇشىن الاڭ بولار، ماسەلەن، ولار «ەندى نە بولماق؟ ولار بۇندا كەلىپ جاتىر، انالار مىنانى ىستەۋدە» دەپ ايتەۋ ءبىر الاڭداۋمەن ءجۇر، ءار ادام، بۇكىل جەر ءجۇزى تۇنەرىپ، ەش قۋانا المايتىن كۇيگە ءتۇسىپ قالعان، ارينە، جارىق نۇر كەلگەنشە دۇنيە وسىلاي بولا بەرمەك، ينشاللا، سونان سوڭ عانا دۇنيەگە باقىت ورناماق، ينشاللا. اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ ءتىپتى دە كوپتەگەن قيىنشىلىقتار كەلۋدەن بۇرىن بۇل نۇرلى كۇندەردى تەزىرەك اكەلگەي، ينشاللا، تەزىرەك شادىمان زامانعا جەتكىزگەي، ينشاللا، سەبەبى، ەگەر ءسىز سول باقىتتى زامانعا جەتە الساڭىز، ءسىز وسى دۇنيەدە دە، اقيرەتتە دە باقىتتى بولاتىن زامانعا جەتكەن بولاسىز، بۇنداعى ەڭ ماڭىزدىسى اقيرەت بولماق. اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ بىزگە جاردەم بەرگەي، ول سىزدەردى دە، بىزدەردى دە دۇنيەدە ەسەندىكتە ەتكەي.

سىزدەر بىرگە بولىڭىزدار، ءوزارا كومەكتەسىڭىزدەر، ينشاللا، كەدەيلەرگە كومەك جاساڭىزدار، ءسىز قانشا كومەك جاساعان سايىن، اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ دا سونشا كوپ جىبەرىپ تۇراتىن بولادى، ەگەر ءسىز تەك «بىزدەگى بار نارسە تاۋسىلىپ قالادى» دەپ قانا ويلاي بەرسەڭىز، ول راسىندا تاۋسىلىپ قالاتىن بولادى، ءبىراق ءسىز بەرگەن سايىن اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ سىزگە تاعى دا كوپتەپ بەرە بەرمەك، ينشاللا، اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ ءبىزدىڭ دەرگالاردى كوپ ەتكەي، ءماۋلانا شايىق عالا اللاحۋ ءداراجاتىين ايتىپ وتكەندەي بولسا ەكەن، ينشاللا، ونىڭ نيەتى 40،000 دەرگا اشۋ ەدى. اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ ءاربىر دەرگانى نۇر تاراتاتىن ورتالىقتار ەتكەي، ولاردى ناعىز يسلامعا، پايعامبارىمىز ساللال-لاحۋ الەيحيس-سالامعا، ءمازحاپتارعا، احلۋل بايىتكە جانە بارلىق يمامدارعا ەرەتىن بەرەكەلى جەرلەر قىلعاي، ينشاللا.

ءۋامين اللاھ ات-تاۋفيق، ءال-فاتيحا.
- اۋليە سوپى ماۋلانا شايىق مەحمەت ءادىل ءار-رابباني، ناقىشباند ءتاريقاتىنىڭ 41-اۋليە شايقى

#يسلام #سۇننەت #اۋليە #جۇرەك #قازاق #ءدىن #ءتاريقات #سوپى #سوپىلىق #ناماز #اللا #اللاح #ورازا #مۇسۇلمان #عۇلاما #تۋراجول #ناقشىباندى #رابباني #تاساۋف #kazakhstan #kazakh #islam
nvrislam.net
instagram.com/nvrislami
fb.com/tanirtaw


Сілтеме: https://www.nvrislam.net/index.php?j=kz&post=6856