Мазмұнды Көшіру

https://www.nvrislam.net/index.php?j=kz&post=6409
Сұхбат: көре алмастық ең жаман қасиет (2023.01.24, 02 Ережеп 1444)
Ануар Ұлум Мешіті, Бирмингем Қаласы, Ұлы Британия.

Әс-сәламу Әлейкум, уа Рахматуллахи уа Баракатуху.
Ағузубиллаһи Минаш-шайтанир ражим, Бисмиллахир Рахманир Рахим.
Уа с-салату уа с-Саламу ғала Расулина Мұхамадин Сәйиди л-Ауалина уа л-Ақирин, Мәдәт я РасулАллаһ, Мәдәт я Сәдәти Әсхаби Расулилаһ, Мәдәт я Машайқина, Дәстүр Мәуләнә Шайық Абдуллаһ әл-Фәйз әд-Дағыстани, Шайық Мұхаммад Назым әл-Хаққани, Мәдәт. Тәриқатуна әс-Сұхбах уа л-Қайру фи л-Жәмиях.

Алла Жәллә Жәләлуху бізге риза, иншалла, біз бұнда «Ол бізді қабыл етсін» деп Оның ризалығы үшін жиналып отырмыз, әлхамдулилла, ол бізді қабыл етті, Оның және пайғамбарымыздың махаббаты үшін жиналуымыз, Оның бізге риза болғандығын және біздің де Оған риза болғандығымызды білдіреді, біз «барлығымыз жәннәтта бірге болсақ» деп үмттенеміз, иншалла.

Алла Әззә уа-Жәллә құдыси хадисте «أَنَا عِنْدَ حُسن ظَنِّ عَبْدِي بِي» дейді, демек Ол «кім Мені ойласа, Мен соған қызметкермін.» дейді, Алла Жәллә Жәләлуху бұнда «Мен Мені ойлағанға қызметкермін, ол жақсы ойласа, Мен сондаймын, оған барлығын беремін, Мен оған ештеңені қиындастырмаймын.» деп айтуда.

Әлхамдулилла, біздің жолымызда яғни пайғамбарымыздың жолында біз бүкіл барлығы Алла Жәллә Жәләлухудан келетіндігін және Оның аса мейірімді екендігін білеміз, біздің ойлайтынымыз міне осы, ал біз осы үшін де қатты ризамыз, мына дүниеде бізде еш мәселе жоқ, иншалла, ал ақиретте біз жәннәтта боламыз, иншалла, міне бұл сіздің ойлауға тиісті ойыңыз осы болу керек, адамдардың өмірін қиындастырып жүргендер жәйлі еш ойламаңыз, олар «сен тозақта боласың, сен қателік қылдың, тозақта былай жазаланасың, ал мынаны істесең олай жазаланасың.» дер.

Қазіргі мектептер ештеңе бермейді, олар «оқу-ағарту» дейді, бірақ олар жақсы әдеп те, жақсы оқу да бере алмайды, ертеде біз оқып жүрген мектептер жақсы еді, олар барлғын үйрететін, ол кезде мұғалімдер оқушыларды тыныштандыру үшін ұрып та жіберетін, ол кезде ол «міне бұл сенің ұстазың, сен оған бойұсынуың керек.» дейтін, ал қазір болса ұстаздар оқушыға бойұсынады. Бұндағы айтпағым ерте мұғалімдер біз бір сұраудың жауабын білмесек, олар таяқпен (шыбық) біздің алақанымызды ұрушы еді, бірде бір бала мұғалімге жаңа бір таяқ әкеліп берді, ал оқушылар болса барлығы таяқ алып келген бұл балаға қатты ашуланды, сонан соң мұғалім бізге «енді ең әуелі бұл таяқпен осы таяқты әкелген баланың алақанын ұралық.» дегенде, балалардың барлығы қуанып кетуші еді.

Ал қазір адамдарды қиындыққа салып жүргендер «бұл харам, сен жазаланасың.» дейді, барлығыңыз хараммен халады білесіздер, бірақ Алла Жәллә Жәләлухуда «кешірім» деген болады, ең кешірімді Алла Әззә уа-Жәллә болмақ, әрбір істеген ісіңізде одан кешірім сұрасаңыз, Ол аса мейірімділігімен сізді кешіре алады, бірақ айтып өткеніміздей, «сен жазаланасың.» дей беретіндер Алла Жәллә Жәләлухудың асқан мейірімділігін қабыл етпейтіндерден болады да, солар өздері ең әуелі жазаланбақ, оларға «осыны айта беретін кісі сендер едіңдер, енді жазаларыңды тартыңдар, ал басқалар кешірім сұрайтын еді әрі олар Менің оларды кешіре алатындығымды біледі.» делінеді. Сондықтан, пайғамбарымыздың жолында жүрген сопылар, тәриқатта жүргендерде еш алаң болмайды, иншалла, Алла Жәллә Жәләлухудың рахымымен, пайғамбарымыздың мейрім және шапағатымен біз хауіпсіз боламыз.

Сол үшін де Имам әл-Бұсайыри Қасида әл-Бұрдада «بُشْرى لَنَا مَعْشَرَ الْإِسْلَامٍ إِنّ لَنَا .مِنَ العِنَايِةِ رُكْنًا غَيْرَ مُنْهَدِمِ» дейді, «исламда болған біздерге жақсы хабар: бізде еш үзілмейтін мейірімді тіреуші қуат күші бар.». Бұнда «мұсылмандарға жақсы шүйіншілі хабар бар, бізде арқа сүйейтін аса қуатты тірегіміз бар, оны құрту мұмкін емес.» делінген, сіз Алла Жәллә Жәләлухудың асқан кешірімділігіне сенген мұсылман болсаңыз, онда сіз осы мейірімнен игіліктенетін боласыз, Алла Жәллә Жәләлуху мейірімін бүкіл барлығымызға төгетін болады, иншалла, міне бұл пайғамбарымыздың айтып кеткендері еді, ол бізден келген нәрсе емес. Бүкіл 41 тәриқаттың барлығы бұны біледі, олар үмбеттің, мұсылмандардың жәхәннамнан аман болуын сұрап дұға етеді, міне олар осыны айтар. Пайғамбарымыз ұдайы «үммәти, үммәти» яғни «үмбетім, менің үмбетім.» деп айтып жүретін, ал Алла Әззә уа-Жәллә «وَلَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضَىٰٓ» (құран 93:05) яғни «Раббың саған береді, ал сен оған риза боларсың.» (құран 93:05) дейді. Алла Жәллә Жәләлуху «Мен саған (пайғамбарға) сен "мен ризамын, мен қуандым, мен шаттандым." дегенге дейін барлығын беремін.» дейді, бұл пайғамбарымыздың хадистерінде келген, пайғамбарымыздың бақыты сол бізді жәннәттық ету, өзінен шапағат сұрағандарды, өзіне жетуді аңсағандарды жәннәттық ету. Міне бұл біздің сеніміміз, сіз қуанышты шадыман жүріңіз, мазасыздыққа берілмеңіз, «мен қате істеп жатырмын.» дей бермеңіз, жоқ! сіз туралық үстіндесіз, пайғамбарымыздың шапағатын тілесеңіз және оған сенсеңіз, сіз оған жететін боласыз, алаң болмаңыз, мүминдермен мұсылмандар дегеніміз қуанышты шат жүретін жандар.

Сіз мұсылмандарға көре алмастық етпеуіңіз керек, көре алмастық екіжүздінің яғни мұнафиқтың, мүшіріктің және кәпірдің қасиетіне жатады, ал мұсылманмен мүминдер өзгелерге жақсылықпен қайырдың болғанын қалайды, өзгелер мәлім бір жақсылыққа жетіп жатса, олар да оған қуанғаны жөн, себебі жұрттың барлығы қуанышты жүрсе, ол қуаныш сізге де жұғысты болмақ, демек ол барлық адамдарға жауатын болады, мәселен біз жауын сұрағанда «бізге ғана жауын жаусын.» демейміз ғой, сондықтан біз Алла Әззә уа-Жәлләдан жауын, мәрхамат (мейір) сұрағанда, ол баршамызға бірдей жауады емеспе, ал сіз «тек маған ғана тисін.» десеңіз, ол сізге тиген күнде де, сізге еш пайда бере алмас.

Сондықтан тәриқаттағылар мұны білгені жөн, пайғамбарымыз «сендер өздерің сүйген нәрсені басқа бауырларыңа қаламай жатып, ешқайсысң мүмин бола алмайсыңдар.» дейді, адам өзіне қалағанын, өзгелерге де қалап сүйе білуі керек.

Біз айтып өткеніміздей, біздің дінде «егер сіз жақсы ой ойласаңыз, ең жақсы болмақ» делінеді, оған сіз қай жағынан қарасаңыз да, ол сізге пайдалы, сондықтан біз барлық адамдарға, мұсылмандарға жәннәтты қалаймыз, өзімізге де жәннәт қалаймыз, біздің қалауымыз осы, бірақ сіз «сен тозақылықсың.» десеңіз, сізде сол сіз айтқан тозақылықтардың ісін істеп жүрсіз емеспе, біз періште емеспіз, сондықтан мұсылмандардың барлығының жәннәтық болғаны олардың кейбірінің тозақтық болғанынан әлде қайда жақсы-дүр, біз осыны қалаймыз. Көптеген әулиелер жоғары (дәрежедегі) жақсы сөздер айтқан, мәселен олардың бірі «мен Алла Жәллә Жәләлухудың менің денемді аса үлкен еткенін қалаймын, сонда менің денем бүкіл жәхәннәмды толтырады да, ешкім оған кірме алмайды.» деп айтып кеткен, қараңыз, олар міне осылай өзерін бүкіл адам баласы үшін құрбан ете алады, олардың үйреткендері осылай болған.

Жүрекке жек көрушілікті салмаңыз, жаман адамдарды жек көрсеңіз де, оларды балағаттамаңыз, себебі бұл ай Ережеп айы, Алла Жәллә Жәләлуху сізді олардай етіп қоймады, бұны әрбір жан білуі керек, Алла Әззә уа-Жәллә «مقلب القلوب» яғни «жүректерді бұрушы», Ол әпсәтте сізді өзгерте алады, ал Ол өзгертіп жіберсе, содан соң «не болды? бұл не?» деп айта алмай қаласыз әрі сол жамандардан да өткен жаман біреу болып қаласыз, сондықтан біз әрдайым «өзіңе көз сал!» дейміз, міне бұл сопылық тәриқаттың үйреткендерінен. Тәриқатта «назар бар қадам» яғни «қадамыңа назар сал» делінеді, тек өзіңізге қараңыз, бірақ жан-жағыңызға қарап, содан соң «анау жақсы, мынау жаман, ол жақсы, бұл жаман.» демеңіз, жоқ, егер сіз сыналып қалсаңыз, олардан да сорақы біреу болуыңыз еш неғайбыл іс емес.

Адам баласында «көре алмаушылық, іштарлық» деген жаман мінез бар, бұл адам атаулының ең жаман қасиеті-дүр, ал ислам оны жақсы көрмейді, ол адамдарды Алла Жәллә Жәләлухуды сүйуге, қабыл етуге тәрбиелейді. Егер біреуге Алла Жәллә Жәләлуху нығымет берсе, кейбір адамдар оған көре алмастық қылады, олар қатты іштарлық етіп ашуланады, бірақ бұл іштарлықпен ашу әуелі сол іштарлық етуші адамның өз басына аса хауіпті, тіпті ол оны өлтіріп қойуы мүмкін. Хасад (көре алмастық) және назар (тіл-көз тигізу) қылу исламнан емес, көптеген құран аяттарымен пайғамбарымыздың хадистері бұған қарсы, әсіресе Фалақ және Нас сүресінде бұл ашық айтылған, бұлар (осы сүремен аяттар) арнайы сондай (хасадшы, назаршы) адамдарға арналған, егер кімде-кім өзін жәйсіз сезінсе, осы сүрелерді оқысын, олар сіз үшін қорған болар, құран ең үлкен қорғаушы қалқан, ол сіздерді және отбасыларыңызды қорғай алады.

Қазіргі заманда адамдар бір-біріне көздерін тесе қарап отыр, олар исламның ғибыратын мүлдем ұмытқан, олар басқаларда бар игілікке қуана алмайтын болған, оларда бірдеңе бар бола қалса, олар одан да жақсысын сұрайды, ал олар оған жете алмай қалса, өзгелердің барына көре алмастық етеді немесе хасад жасайды яғни тіл-көздерін тигізеді. Хасад немесе тіл-көз тигізу жақсы нәрсе емес, сондықтан бізде өзгелермен бәсекелесу деген болмауы керек, егер сіздегі барыңыз өзіңізге жетіп жатса, сол жеткілікті-дүр, ал жаңа бірдеңеге жетсеңіз, оны «жаңа бірдеңем еді.» деп елге көрсету еш қажетсіз.

Қазір ислам әдебінен, демек исламның жақсы әдебінен тыс болған жаңа нәрселер келіп жатыр, ол не? ол - барыңды көрсету (барын бүкіл елге желілерде көрсету, айғайлап мақтану). Ел-жұрт өзінде бар нәрселерін машина (сматфон, компютер тб.), телефон немесе басқа бірдеңелермен, білмедім сондай нәрселермен «менде мынау бар, менде анау бар, оны сатып алдым, бұны сатып алдым, мен мына жерде тамақ жеп жатырмын, ана жерде таман жеп жатырмын.» деп (желілерде) көрсеткіштеп жатады, алайда бұл еш жақсылық емес, керісінше бұл нәрселердің барлығы сіздерге жамандық болып тиетін болады, ал олай етіп жеген нәрсеңіз уға айналады, Мәуләнә Шайық Назым хазірет бұндай «көрсету өнерін» мүлдем жақсы көрмеген, тіпті біреулер мәлім рестуранға бармақшы болса, ол «терезе немесе сырт сияқты адамдар көретін жаққа отырмаңдар, тамақ жесеңдер, іш жақта отырыңдар, сонда басқалар көрмейтін болады, әйтпесе жегендерің у болар.» деп айтатын, бұл жәй қалжың сөз емес.

Ислам және тәриқаттың үйрететіндері сіздің пайдаңыз үшін болмақ, ол сізге бұнда да, ақиретте де пайдалы, ол мұсылмандарға, тіпті бей-мұсылмандарға да әдепті үйретеді, исламның жақсы әдептері бей-мұсылмандармен кәпірлердікіне ұқсамайды, бірақ қазір мұсылмандар кәпірлерден де өткен әдепсіз болып кеткен, себебі олар оны ұмытып кетті, оларға ешкім бұл әдептер жәйлі айтпайды, көп ел істеп жүрген істерін жәй қалыпты іс ойлар, бірақ шындығында бұл істері исламда еш қалыпты іс емес.

Айтып өткеніміздей, ислам біз үшін аса үлкен нғығмет-дүр, себебі ол арқылы Алла Әззә уа-Жәлләмен пайғамбарымыз бүкіл барлығын бастан аяғына дейін үйретеді, біз туылғаннан тартып өлгенге дейінгі барлық нәрсе исламда үйретіледі, демек ол үйретпейтін нәрсе жоқ. Ислам үйретпей қалған ештеңе жоқ, ал оған кім ерсе, ол бұл дүниеде де, ақиретте де бақытқа бөленбек, ал кім оған ергісі келмесе, оларға да еш зорлық жоқ, өз еркі. Олар «еркіндік, бізге еркіндік керек.» дейді, ал бұл еркіндікке жеткендеріңізде, ол сіздердің бастарыңызды жарып, көздеріңізді шығаратын болады, оның алда берер «жемісі» осы болмақ.

Иншалла, біз ақырын болса да, исламмен тәриқаттың әдептерін үйретуіміз керек, бұндағы айтылмақ болған маңызды бір іс, айтып өткеніміздей, «жақслық істесеңіз, жақсылыққа қауышатын боласыз, ал жамандық істесеңіз, сол жамандықпен қауышатын боласыз.» демекілік еді.

Әбу Ләхаб пайғамбарымызға сондай (жамандық) істеген еді, бірде ол терең ор қазып, бетін білдірмей жауып қойды да, пайғамбарымызға «кел, саған айтар шаруам бар.» деп үйіне шақырып, пайғамбарымызды орға түсіріп жібермекші болады. Пайғамбарымыз ордың алдына барғанда артқа шегінеді, себебі Алла Әззә уа-Жәллә Жебірейіл періштені жіберіп, онда бармауын айтқан еді, бірақ осы кезде Әбу Ләхаб өзі қазған орды ұмытып кетті де, «кел, кел ...» деп жүгіріп келіп, өзі қазған орға өзі түсті, ол одан шықпақ болды, бірақ ол бұрынғыдан тереңдеп кеткенін көріп таң қалды, ол онда түсіп жараланды, шықпақ болды, бірақ одан еш қайран болмады, ол онан соң әйелі Ұму Ләхабты шақырды. Бұл хақында құранда «تَبَّتْ يَدَآ أَبِى لَهَبٍ وَتَبَّ مَآ أَغْنَىٰ عَنْهُ مَالُهُۥ وَمَا كَسَبَ سَيَصْلَىٰ نَارًا ذَاتَ لَهَبٍ وَٱمْرَأَتُهُۥ» (құран 110:01-04) делінген.

Ол әйелін шақырып «тез кел, мен шығуым керек.» дейді, ол оны тартып шығармақ болды, бірақ оның қолы жетпеді, ол арқан тастады, ол да жетпеді, ол сонда қамалып көп жатты, ол «бұны істеген Мұхаммед, ол маған сиқыр істеген болса керек, мен бұл арадан шыға алмадым.» дейді, ол орда ұзақ уақыт қамалып жатты, әрине ол тым тәкаппар әрі тым іштар жан еді, сонда да ол «мені Мұхаммед қана шығара алады, оны шақырыңдар.» дер, пайғамбарымыз аса мейірімді жан болатын, ол оны ол арадан шығарса да, оның иманға келмейтінін біледі, пайғамбарымыз онда барып, оны шығарды, ол лезде оны арқанымен қоса тысқа лақтырып жіберді.

Біреуге жамандық істесеңіз, өзгені ештеңе ете алмайсыз, себебі оларды Алла Жәллә Жәләлуху өзі қорғайды, ал сіздің ниетіңізбен істемек болған ісіңіз кесірге толы, сондықтан сіздің жүрегіңіз барлық адамдарға әрдайым жақсы күйде болуы керек, әркімге де солай болсын. Барша жұрт бұнда қорған астында бақытты өмір өткізгей, ал ақиретте жәннәтта болғай, иншалла.

Бірде мәлім Бедеуин Мәдинаға келді, ол онда аса шат-шадыман жүрді, жұрт одан «неге сонша мәз жүрсің?» дер, ол «мен аса қуаныштымын, себебі мен жәннәтқа барамын.» дейді, олар «сен жәннәтқа қалай барасың?» дер, ол «мен мүлде (жүз пірсент) сенемін, мен жәннәтқа барамын, ондағы бақшаларда жүрем, онда ішіп-жеймін, хорлармен бірге боламын, онда көптеген достарым болады.» дейді, одан ел «сен оны қалай білдің?» дер, ол «себебі мен осыған сенемін.» дейді, жұрт пайғамбарға келіп, бұл жәйында сұрайды, ал пайғамбарымыз «ол дұрыс айтады.» дейді, себебі бұл адам Алла Әззә уа-Жәлләның аса мейірімді, тым рахымды екендігіне сенеді әрі ол Алла Жәллә Жәләлуху өзінің аса рахымдылығына сенген жанды қиындыққа қалдырып қоймайтындығын да біледі, ол оған имандай сенетін еді, сондықтан, иншалла, біз де бұған сенеміз, иншалла, қазір бірге болғанымыздай, жәннәтта да бірге болалық. Жәннәтқа барғысы келгендер барлығымыз бірге сонда баралық.

Уәмин Аллаһ ат-Тауфиқ, әл-Фатиха.
Исламбол (Станбул), Түркия

- Әулие Сопы Маулана Шайық Мехмет Әділ әр-Раббани, Нақшыбанд Тәриқатының 41-Әулие Шайқы

#ислам #сүннет #әулие #жүрек #қазақ #дін #тәриқат #сопы #сопылық #намаз #алла #аллах #ораза #мұсұлман #ғұлама #туражол #нақшыбанды #раббани #тасауф #kazakhstan #kazakh #islam
nvrislam.net
instagram.com/tanirtaw
fb.com/tanirtaw


********************************

سۇحبات: كورە الماستىق ەڭ جامان قاسيەت (2023.01.24، 02 ەرەجەپ 1444)
انۋار ۇلۋم مەشىتى، بيرمينگەم قالاسى، ۇلى بريتانيا.

ءاس-ءسالامۋ الەيكۋم، ۋا راحماتۋللاحي ۋا باراكاتۋحۋ.
اعۋزۋبيللاھي ميناش-شايتانير راجيم، بيسميللاحير راحمانير راحيم.
ۋا س-سالاتۋ ۋا س-سالامۋ عالا راسۋلينا مۇحامادين ءسايدي ل-اۋالينا ۋا ل-اقيرين، ءمادات يا راسۋلاللاھ، ءمادات يا ءساداتي ءاسحابي راسۋليلاھ، ءمادات يا ماشايقينا، ءداستۇر ءماۋلانا شايىق ابدۋللاھ ءال-ءفايز ءاد-داعىستاني، شايىق مۇحامماد نازىم ءال-حاققاني، ءمادات. ءتاريقاتۋنا ءاس-سۇحباح ۋا ل-قايرۋ في ل-ءجامياح.

اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ بىزگە ريزا، ينشاللا، ءبىز بۇندا «ول ءبىزدى قابىل ەتسىن» دەپ ونىڭ ريزالىعى ءۇشىن جينالىپ وتىرمىز، ءالحامدۋليللا، ول ءبىزدى قابىل ەتتى، ونىڭ جانە پايعامبارىمىزدىڭ ماحابباتى ءۇشىن جينالۋىمىز، ونىڭ بىزگە ريزا بولعاندىعىن جانە ءبىزدىڭ دە وعان ريزا بولعاندىعىمىزدى بىلدىرەدى، ءبىز «بارلىعىمىز ءجانناتتا بىرگە بولساق» دەپ ۇمتتەنەمىز، ينشاللا.

اللا ءاززا ۋا-ءجاللا قۇدىسي حاديستە «أَنَا عِنْدَ حُسن ظَنِّ عَبْدِي بِي» دەيدى، دەمەك ول «كىم مەنى ويلاسا، مەن سوعان قىزمەتكەرمىن.» دەيدى، اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ بۇندا «مەن مەنى ويلاعانعا قىزمەتكەرمىن، ول جاقسى ويلاسا، مەن سوندايمىن، وعان بارلىعىن بەرەمىن، مەن وعان ەشتەڭەنى قيىنداستىرمايمىن.» دەپ ايتۋدا.

ءالحامدۋليللا، ءبىزدىڭ جولىمىزدا ياعني پايعامبارىمىزدىڭ جولىندا ءبىز بۇكىل بارلىعى اللا ءجاللا ءجالالۋحۋدان كەلەتىندىگىن جانە ونىڭ اسا مەيىرىمدى ەكەندىگىن بىلەمىز، ءبىزدىڭ ويلايتىنىمىز مىنە وسى، ال ءبىز وسى ءۇشىن دە قاتتى ريزامىز، مىنا دۇنيەدە بىزدە ەش ماسەلە جوق، ينشاللا، ال اقيرەتتە ءبىز ءجانناتتا بولامىز، ينشاللا، مىنە بۇل ءسىزدىڭ ويلاۋعا ءتيىستى ويىڭىز وسى بولۋ كەرەك، ادامداردىڭ ءومىرىن قيىنداستىرىپ جۇرگەندەر ءجايلى ەش ويلاماڭىز، ولار «سەن توزاقتا بولاسىڭ، سەن قاتەلىك قىلدىڭ، توزاقتا بىلاي جازالاناسىڭ، ال مىنانى ىستەسەڭ ولاي جازالاناسىڭ.» دەر.

قازىرگى مەكتەپتەر ەشتەڭە بەرمەيدى، ولار «وقۋ-اعارتۋ» دەيدى، ءبىراق ولار جاقسى ادەپ تە، جاقسى وقۋ دا بەرە المايدى، ەرتەدە ءبىز وقىپ جۇرگەن مەكتەپتەر جاقسى ەدى، ولار بارلعىن ۇيرەتەتىن، ول كەزدە مۇعالىمدەر وقۋشىلاردى تىنىشتاندىرۋ ءۇشىن ۇرىپ تا جىبەرەتىن، ول كەزدە ول «مىنە بۇل سەنىڭ ۇستازىڭ، سەن وعان بويۇسىنۋىڭ كەرەك.» دەيتىن، ال ءقازىر بولسا ۇستازدار وقۋشىعا بويۇسىنادى. بۇنداعى ايتپاعىم ەرتە مۇعالىمدەر ءبىز ءبىر سۇراۋدىڭ جاۋابىن بىلمەسەك، ولار تاياقپەن (شىبىق) ءبىزدىڭ الاقانىمىزدى ۇرۋشى ەدى، بىردە ءبىر بالا مۇعالىمگە جاڭا ءبىر تاياق اكەلىپ بەردى، ال وقۋشىلار بولسا بارلىعى تاياق الىپ كەلگەن بۇل بالاعا قاتتى اشۋلاندى، سونان سوڭ ءمۇعالىم بىزگە «ەندى ەڭ اۋەلى بۇل تاياقپەن وسى تاياقتى اكەلگەن بالانىڭ الاقانىن ۇرالىق.» دەگەندە، بالالاردىڭ بارلىعى قۋانىپ كەتۋشى ەدى.

ال ءقازىر ادامداردى قيىندىققا سالىپ جۇرگەندەر «بۇل حارام، سەن جازالاناسىڭ.» دەيدى، بارلىعىڭىز حاراممەن حالادى بىلەسىزدەر، ءبىراق اللا ءجاللا ءجالالۋحۋدا «كەشىرىم» دەگەن بولادى، ەڭ كەشىرىمدى اللا ءاززا ۋا-ءجاللا بولماق، ءاربىر ىستەگەن ىسىڭىزدە ودان كەشىرىم سۇراساڭىز، ول اسا مەيىرىمدىلىگىمەن ءسىزدى كەشىرە الادى، ءبىراق ايتىپ وتكەنىمىزدەي، «سەن جازالاناسىڭ.» دەي بەرەتىندەر اللا ءجاللا ءجالالۋحۋدىڭ اسقان مەيىرىمدىلىگىن قابىل ەتپەيتىندەردەن بولادى دا، سولار وزدەرى ەڭ اۋەلى جازالانباق، ولارعا «وسىنى ايتا بەرەتىن كىسى سەندەر ەدىڭدەر، ەندى جازالارىڭدى تارتىڭدار، ال باسقالار كەشىرىم سۇرايتىن ەدى ءارى ولار مەنىڭ ولاردى كەشىرە الاتىندىعىمدى بىلەدى.» دەلىنەدى. سوندىقتان، پايعامبارىمىزدىڭ جولىندا جۇرگەن سوپىلار، ءتاريقاتتا جۇرگەندەردە ەش الاڭ بولمايدى، ينشاللا، اللا ءجاللا ءجالالۋحۋدىڭ راحىمىمەن، پايعامبارىمىزدىڭ مەيرىم جانە شاپاعاتىمەن ءبىز ءحاۋىپسىز بولامىز.

سول ءۇشىن دە يمام ءال-بۇسايىري قاسيدا ءال-بۇردادا «بُشْرى لَنَا مَعْشَرَ الْإِسْلَامٍ إِنّ لَنَا .مِنَ العِنَايِةِ رُكْنًا غَيْرَ مُنْهَدِمِ» دەيدى، «يسلامدا بولعان بىزدەرگە جاقسى حابار: بىزدە ەش ۇزىلمەيتىن مەيىرىمدى تىرەۋشى قۋات كۇشى بار.». بۇندا «مۇسىلماندارعا جاقسى ءشۇيىنشىلى حابار بار، بىزدە ارقا سۇيەيتىن اسا قۋاتتى تىرەگىمىز بار، ونى قۇرتۋ مۇمكىن ەمەس.» دەلىنگەن، ءسىز اللا ءجاللا ءجالالۋحۋدىڭ اسقان كەشىرىمدىلىگىنە سەنگەن مۇسىلمان بولساڭىز، وندا ءسىز وسى مەيىرىمنەن يگىلىكتەنەتىن بولاسىز، اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ مەيىرىمىن بۇكىل بارلىعىمىزعا توگەتىن بولادى، ينشاللا، مىنە بۇل پايعامبارىمىزدىڭ ايتىپ كەتكەندەرى ەدى، ول بىزدەن كەلگەن نارسە ەمەس. بۇكىل 41 ءتاريقاتتىڭ بارلىعى بۇنى بىلەدى، ولار ۇمبەتتىڭ، مۇسىلمانداردىڭ ءجاحاننامنان امان بولۋىن سۇراپ دۇعا ەتەدى، مىنە ولار وسىنى ايتار. پايعامبارىمىز ۇدايى «ءۇمماتي، ءۇمماتي» ياعني «ۇمبەتىم، مەنىڭ ۇمبەتىم.» دەپ ايتىپ جۇرەتىن، ال اللا ءاززا ۋا-ءجاللا «وَلَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضَىٰٓ» (قۇران 93:05) ياعني «راببىڭ ساعان بەرەدى، ال سەن وعان ريزا بولارسىڭ.» (قۇران 93:05) دەيدى. اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ «مەن ساعان (پايعامبارعا) سەن "مەن ريزامىن، مەن قۋاندىم، مەن شاتتاندىم." دەگەنگە دەيىن بارلىعىن بەرەمىن.» دەيدى، بۇل پايعامبارىمىزدىڭ حاديستەرىندە كەلگەن، پايعامبارىمىزدىڭ باقىتى سول ءبىزدى ءجانناتتىق ەتۋ، وزىنەن شاپاعات سۇراعانداردى، وزىنە جەتۋدى اڭساعانداردى ءجانناتتىق ەتۋ. مىنە بۇل ءبىزدىڭ سەنىمىمىز، ءسىز قۋانىشتى شادىمان ءجۇرىڭىز، مازاسىزدىققا بەرىلمەڭىز، «مەن قاتە ىستەپ جاتىرمىن.» دەي بەرمەڭىز، جوق! ءسىز تۋرالىق ۇستىندەسىز، پايعامبارىمىزدىڭ شاپاعاتىن تىلەسەڭىز جانە وعان سەنسەڭىز، ءسىز وعان جەتەتىن بولاسىز، الاڭ بولماڭىز، مۇميندەرمەن مۇسىلماندار دەگەنىمىز قۋانىشتى شات جۇرەتىن جاندار.

ءسىز مۇسىلماندارعا كورە الماستىق ەتپەۋىڭىز كەرەك، كورە الماستىق ەكىجۇزدىنىڭ ياعني مۇنافيقتىڭ، مۇشىرىكتىڭ جانە كاپىردىڭ قاسيەتىنە جاتادى، ال مۇسىلمانمەن مۇميندەر وزگەلەرگە جاقسىلىقپەن قايىردىڭ بولعانىن قالايدى، وزگەلەر ءمالىم ءبىر جاقسىلىققا جەتىپ جاتسا، ولار دا وعان قۋانعانى ءجون، سەبەبى جۇرتتىڭ بارلىعى قۋانىشتى جۇرسە، ول قۋانىش سىزگە دە جۇعىستى بولماق، دەمەك ول بارلىق ادامدارعا جاۋاتىن بولادى، ماسەلەن ءبىز جاۋىن سۇراعاندا «بىزگە عانا جاۋىن جاۋسىن.» دەمەيمىز عوي، سوندىقتان ءبىز اللا ءاززا ۋا-ءجاللادان جاۋىن، ءمارحامات (مەيىر) سۇراعاندا، ول بارشامىزعا بىردەي جاۋادى ەمەسپە، ال ءسىز «تەك ماعان عانا ءتيسىن.» دەسەڭىز، ول سىزگە تيگەن كۇندە دە، سىزگە ەش پايدا بەرە الماس.

سوندىقتان ءتاريقاتتاعىلار مۇنى بىلگەنى ءجون، پايعامبارىمىز «سەندەر وزدەرىڭ سۇيگەن نارسەنى باسقا باۋىرلارىڭا قالاماي جاتىپ، ەشقايسىسڭ ءمۇمين بولا المايسىڭدار.» دەيدى، ادام وزىنە قالاعانىن، وزگەلەرگە دە قالاپ سۇيە ءبىلۋى كەرەك.

ءبىز ايتىپ وتكەنىمىزدەي، ءبىزدىڭ دىندە «ەگەر ءسىز جاقسى وي ويلاساڭىز، ەڭ جاقسى بولماق» دەلىنەدى، وعان ءسىز قاي جاعىنان قاراساڭىز دا، ول سىزگە پايدالى، سوندىقتان ءبىز بارلىق ادامدارعا، مۇسىلماندارعا ءجانناتتى قالايمىز، وزىمىزگە دە ءجاننات قالايمىز، ءبىزدىڭ قالاۋىمىز وسى، ءبىراق ءسىز «سەن توزاقىلىقسىڭ.» دەسەڭىز، سىزدە سول ءسىز ايتقان توزاقىلىقتاردىڭ ءىسىن ىستەپ ءجۇرسىز ەمەسپە، ءبىز پەرىشتە ەمەسپىز، سوندىقتان مۇسىلمانداردىڭ بارلىعىنىڭ ءجانناتىق بولعانى ولاردىڭ كەيبىرىنىڭ توزاقتىق بولعانىنان الدە قايدا جاقسى-ءدۇر، ءبىز وسىنى قالايمىز. كوپتەگەن اۋليەلەر جوعارى (دارەجەدەگى) جاقسى سوزدەر ايتقان، ماسەلەن ولاردىڭ ءبىرى «مەن اللا ءجاللا ءجالالۋحۋدىڭ مەنىڭ دەنەمدى اسا ۇلكەن ەتكەنىن قالايمىن، سوندا مەنىڭ دەنەم بۇكىل ءجاحاننامدى تولتىرادى دا، ەشكىم وعان كىرمە المايدى.» دەپ ايتىپ كەتكەن، قاراڭىز، ولار مىنە وسىلاي وزەرىن بۇكىل ادام بالاسى ءۇشىن قۇربان ەتە الادى، ولاردىڭ ۇيرەتكەندەرى وسىلاي بولعان.

جۇرەككە جەك كورۋشىلىكتى سالماڭىز، جامان ادامداردى جەك كورسەڭىز دە، ولاردى بالاعاتتاماڭىز، سەبەبى بۇل اي ەرەجەپ ايى، اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ ءسىزدى ولارداي ەتىپ قويمادى، بۇنى ءاربىر جان ءبىلۋى كەرەك، اللا ءاززا ۋا-ءجاللا «مقلب القلوب» ياعني «جۇرەكتەردى بۇرۋشى»، ول اپساتتە ءسىزدى وزگەرتە الادى، ال ول وزگەرتىپ جىبەرسە، سودان سوڭ «نە بولدى؟ بۇل نە؟» دەپ ايتا الماي قالاسىز ءارى سول جامانداردان دا وتكەن جامان بىرەۋ بولىپ قالاسىز، سوندىقتان ءبىز ءاردايىم «وزىڭە كوز سال!» دەيمىز، مىنە بۇل سوپىلىق ءتاريقاتتىڭ ۇيرەتكەندەرىنەن. ءتاريقاتتا «نازار بار قادام» ياعني «قادامىڭا نازار سال» دەلىنەدى، تەك وزىڭىزگە قاراڭىز، ءبىراق جان-جاعىڭىزعا قاراپ، سودان سوڭ «اناۋ جاقسى، مىناۋ جامان، ول جاقسى، بۇل جامان.» دەمەڭىز، جوق، ەگەر ءسىز سىنالىپ قالساڭىز، ولاردان دا سوراقى بىرەۋ بولۋىڭىز ەش نەعايبىل ءىس ەمەس.

ادام بالاسىندا «كورە الماۋشىلىق، ءىشتارلىق» دەگەن جامان مىنەز بار، بۇل ادام اتاۋلىنىڭ ەڭ جامان قاسيەتى-ءدۇر، ال يسلام ونى جاقسى كورمەيدى، ول ادامداردى اللا ءجاللا ءجالالۋحۋدى سۇيۋگە، قابىل ەتۋگە تاربيەلەيدى. ەگەر بىرەۋگە اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ نىعىمەت بەرسە، كەيبىر ادامدار وعان كورە الماستىق قىلادى، ولار قاتتى ءىشتارلىق ەتىپ اشۋلانادى، ءبىراق بۇل ىشتارلىقپەن اشۋ اۋەلى سول ءىشتارلىق ەتۋشى ادامنىڭ ءوز باسىنا اسا ءحاۋىپتى، ءتىپتى ول ونى ءولتىرىپ قويۋى مۇمكىن. حاساد (كورە الماستىق) جانە نازار (ءتىل-كوز تيگىزۋ) قىلۋ يسلامنان ەمەس، كوپتەگەن قۇران اياتتارىمەن پايعامبارىمىزدىڭ حاديستەرى بۇعان قارسى، اسىرەسە فالاق جانە ناس سۇرەسىندە بۇل اشىق ايتىلعان، بۇلار (وسى سۇرەمەن اياتتار) ارنايى سونداي (حاسادشى، نازارشى) ادامدارعا ارنالعان، ەگەر كىمدە-كىم ءوزىن ءجايسىز سەزىنسە، وسى سۇرەلەردى وقىسىن، ولار ءسىز ءۇشىن قورعان بولار، قۇران ەڭ ۇلكەن قورعاۋشى قالقان، ول سىزدەردى جانە وتباسىلارىڭىزدى قورعاي الادى.

قازىرگى زاماندا ادامدار ءبىر-بىرىنە كوزدەرىن تەسە قاراپ وتىر، ولار يسلامنىڭ عيبىراتىن مۇلدەم ۇمىتقان، ولار باسقالاردا بار يگىلىككە قۋانا المايتىن بولعان، ولاردا بىردەڭە بار بولا قالسا، ولار ودان دا جاقسىسىن سۇرايدى، ال ولار وعان جەتە الماي قالسا، وزگەلەردىڭ بارىنا كورە الماستىق ەتەدى نەمەسە حاساد جاسايدى ياعني ءتىل-كوزدەرىن تيگىزەدى. حاساد نەمەسە ءتىل-كوز تيگىزۋ جاقسى نارسە ەمەس، سوندىقتان بىزدە وزگەلەرمەن باسەكەلەسۋ دەگەن بولماۋى كەرەك، ەگەر سىزدەگى بارىڭىز وزىڭىزگە جەتىپ جاتسا، سول جەتكىلىكتى-ءدۇر، ال جاڭا بىردەڭەگە جەتسەڭىز، ونى «جاڭا بىردەڭەم ەدى.» دەپ ەلگە كورسەتۋ ەش قاجەتسىز.

ءقازىر يسلام ادەبىنەن، دەمەك يسلامنىڭ جاقسى ادەبىنەن تىس بولعان جاڭا نارسەلەر كەلىپ جاتىر، ول نە؟ ول - بارىڭدى كورسەتۋ (بارىن بۇكىل ەلگە جەلىلەردە كورسەتۋ، ايعايلاپ ماقتانۋ). ەل-جۇرت وزىندە بار نارسەلەرىن ماشينا (سماتفون، كومپيۋتەر تب.)، تەلەفون نەمەسە باسقا بىردەڭەلەرمەن، بىلمەدىم سونداي نارسەلەرمەن «مەندە مىناۋ بار، مەندە اناۋ بار، ونى ساتىپ الدىم، بۇنى ساتىپ الدىم، مەن مىنا جەردە تاماق جەپ جاتىرمىن، انا جەردە تامان جەپ جاتىرمىن.» دەپ (جەلىلەردە) كورسەتكىشتەپ جاتادى، الايدا بۇل ەش جاقسىلىق ەمەس، كەرىسىنشە بۇل نارسەلەردىڭ بارلىعى سىزدەرگە جاماندىق بولىپ تيەتىن بولادى، ال ولاي ەتىپ جەگەن نارسەڭىز ۋعا اينالادى، ءماۋلانا شايىق نازىم حازىرەت بۇنداي «كورسەتۋ ونەرىن» مۇلدەم جاقسى كورمەگەن، ءتىپتى بىرەۋلەر ءمالىم رەستۋرانعا بارماقشى بولسا، ول «تەرەزە نەمەسە سىرت سياقتى ادامدار كورەتىن جاققا وتىرماڭدار، تاماق جەسەڭدەر، ءىش جاقتا وتىرىڭدار، سوندا باسقالار كورمەيتىن بولادى، ايتپەسە جەگەندەرىڭ ۋ بولار.» دەپ ايتاتىن، بۇل ءجاي قالجىڭ ءسوز ەمەس.

يسلام جانە ءتاريقاتتىڭ ۇيرەتەتىندەرى ءسىزدىڭ پايداڭىز ءۇشىن بولماق، ول سىزگە بۇندا دا، اقيرەتتە دە پايدالى، ول مۇسىلماندارعا، ءتىپتى بەي-مۇسىلماندارعا دا ادەپتى ۇيرەتەدى، يسلامنىڭ جاقسى ادەپتەرى بەي-مۇسىلماندارمەن كاپىرلەردىكىنە ۇقسامايدى، ءبىراق ءقازىر مۇسىلماندار كاپىرلەردەن دە وتكەن ادەپسىز بولىپ كەتكەن، سەبەبى ولار ونى ۇمىتىپ كەتتى، ولارعا ەشكىم بۇل ادەپتەر ءجايلى ايتپايدى، كوپ ەل ىستەپ جۇرگەن ىستەرىن ءجاي قالىپتى ءىس ويلار، ءبىراق شىندىعىندا بۇل ىستەرى يسلامدا ەش قالىپتى ءىس ەمەس.

ايتىپ وتكەنىمىزدەي، يسلام ءبىز ءۇشىن اسا ۇلكەن نعىعمەت-ءدۇر، سەبەبى ول ارقىلى اللا ءاززا ۋا-جاللامەن پايعامبارىمىز بۇكىل بارلىعىن باستان اياعىنا دەيىن ۇيرەتەدى، ءبىز تۋىلعاننان تارتىپ ولگەنگە دەيىنگى بارلىق نارسە يسلامدا ۇيرەتىلەدى، دەمەك ول ۇيرەتپەيتىن نارسە جوق. يسلام ۇيرەتپەي قالعان ەشتەڭە جوق، ال وعان كىم ەرسە، ول بۇل دۇنيەدە دە، اقيرەتتە دە باقىتقا بولەنبەك، ال كىم وعان ەرگىسى كەلمەسە، ولارعا دا ەش زورلىق جوق، ءوز ەركى. ولار «ەركىندىك، بىزگە ەركىندىك كەرەك.» دەيدى، ال بۇل ەركىندىككە جەتكەندەرىڭىزدە، ول سىزدەردىڭ باستارىڭىزدى جارىپ، كوزدەرىڭىزدى شىعاراتىن بولادى، ونىڭ الدا بەرەر «جەمىسى» وسى بولماق.

ينشاللا، ءبىز اقىرىن بولسا دا، يسلاممەن ءتاريقاتتىڭ ادەپتەرىن ۇيرەتۋىمىز كەرەك، بۇنداعى ايتىلماق بولعان ماڭىزدى ءبىر ءىس، ايتىپ وتكەنىمىزدەي، «جاقسلىق ىستەسەڭىز، جاقسىلىققا قاۋىشاتىن بولاسىز، ال جاماندىق ىستەسەڭىز، سول جاماندىقپەن قاۋىشاتىن بولاسىز.» دەمەكىلىك ەدى.

ءابۋ ءلاحاب پايعامبارىمىزعا سونداي (جاماندىق) ىستەگەن ەدى، بىردە ول تەرەڭ ور قازىپ، بەتىن بىلدىرمەي جاۋىپ قويدى دا، پايعامبارىمىزعا «كەل، ساعان ايتار شارۋام بار.» دەپ ۇيىنە شاقىرىپ، پايعامبارىمىزدى ورعا ءتۇسىرىپ جىبەرمەكشى بولادى. پايعامبارىمىز وردىڭ الدىنا بارعاندا ارتقا شەگىنەدى، سەبەبى اللا ءاززا ۋا-ءجاللا جەبىرەيىل پەرىشتەنى جىبەرىپ، وندا بارماۋىن ايتقان ەدى، ءبىراق وسى كەزدە ءابۋ ءلاحاب ءوزى قازعان وردى ۇمىتىپ كەتتى دە، «كەل، كەل ...» دەپ جۇگىرىپ كەلىپ، ءوزى قازعان ورعا ءوزى ءتۇستى، ول ودان شىقپاق بولدى، ءبىراق ول بۇرىنعىدان تەرەڭدەپ كەتكەنىن كورىپ تاڭ قالدى، ول وندا ءتۇسىپ جارالاندى، شىقپاق بولدى، ءبىراق ودان ەش قايران بولمادى، ول ونان سوڭ ايەلى ۇمۋ ءلاحابتى شاقىردى. بۇل حاقىندا قۇراندا «تَبَّتْ يَدَآ أَبِى لَهَبٍ وَتَبَّ مَآ أَغْنَىٰ عَنْهُ مَالُهُۥ وَمَا كَسَبَ سَيَصْلَىٰ نَارًا ذَاتَ لَهَبٍ وَٱمْرَأَتُهُۥ» (قۇران 110:01-04) دەلىنگەن.

ول ايەلىن شاقىرىپ «تەز كەل، مەن شىعۋىم كەرەك.» دەيدى، ول ونى تارتىپ شىعارماق بولدى، ءبىراق ونىڭ قولى جەتپەدى، ول ارقان تاستادى، ول دا جەتپەدى، ول سوندا قامالىپ كوپ جاتتى، ول «بۇنى ىستەگەن مۇحاممەد، ول ماعان سيقىر ىستەگەن بولسا كەرەك، مەن بۇل ارادان شىعا المادىم.» دەيدى، ول وردا ۇزاق ۋاقىت قامالىپ جاتتى، ارينە ول تىم تاكاپپار ءارى تىم ءىشتار جان ەدى، سوندا دا ول «مەنى مۇحاممەد قانا شىعارا الادى، ونى شاقىرىڭدار.» دەر، پايعامبارىمىز اسا مەيىرىمدى جان بولاتىن، ول ونى ول ارادان شىعارسا دا، ونىڭ يمانعا كەلمەيتىنىن بىلەدى، پايعامبارىمىز وندا بارىپ، ونى شىعاردى، ول لەزدە ونى ارقانىمەن قوسا تىسقا لاقتىرىپ جىبەردى.

بىرەۋگە جاماندىق ىستەسەڭىز، وزگەنى ەشتەڭە ەتە المايسىز، سەبەبى ولاردى اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ ءوزى قورعايدى، ال ءسىزدىڭ نيەتىڭىزبەن ىستەمەك بولعان ءىسىڭىز كەسىرگە تولى، سوندىقتان ءسىزدىڭ جۇرەگىڭىز بارلىق ادامدارعا ءاردايىم جاقسى كۇيدە بولۋى كەرەك، اركىمگە دە سولاي بولسىن. بارشا جۇرت بۇندا قورعان استىندا باقىتتى ءومىر وتكىزگەي، ال اقيرەتتە ءجانناتتا بولعاي، ينشاللا.

بىردە ءمالىم بەدەۋين ءماديناعا كەلدى، ول وندا اسا شات-شادىمان ءجۇردى، جۇرت ودان «نەگە سونشا ءماز ءجۇرسىڭ؟» دەر، ول «مەن اسا قۋانىشتىمىن، سەبەبى مەن ءجانناتقا بارامىن.» دەيدى، ولار «سەن ءجانناتقا قالاي باراسىڭ؟» دەر، ول «مەن مۇلدە (ءجۇز پىرسەنت) سەنەمىن، مەن ءجانناتقا بارامىن، ونداعى باقشالاردا جۇرەم، وندا ءىشىپ-جەيمىن، حورلارمەن بىرگە بولامىن، وندا كوپتەگەن دوستارىم بولادى.» دەيدى، ودان ەل «سەن ونى قالاي ءبىلدىڭ؟» دەر، ول «سەبەبى مەن وسىعان سەنەمىن.» دەيدى، جۇرت پايعامبارعا كەلىپ، بۇل ءجايىندا سۇرايدى، ال پايعامبارىمىز «ول دۇرىس ايتادى.» دەيدى، سەبەبى بۇل ادام اللا ءاززا ۋا-ءجاللانىڭ اسا مەيىرىمدى، تىم راحىمدى ەكەندىگىنە سەنەدى ءارى ول اللا ءجاللا ءجالالۋحۋ ءوزىنىڭ اسا راحىمدىلىعىنا سەنگەن جاندى قيىندىققا قالدىرىپ قويمايتىندىعىن دا بىلەدى، ول وعان يمانداي سەنەتىن ەدى، سوندىقتان، ينشاللا، ءبىز دە بۇعان سەنەمىز، ينشاللا، ءقازىر بىرگە بولعانىمىزداي، ءجانناتتا دا بىرگە بولالىق. ءجانناتقا بارعىسى كەلگەندەر بارلىعىمىز بىرگە سوندا بارالىق.

ءۋامين اللاھ ات-تاۋفيق، ءال-فاتيحا.
يسلامبول (ستانبۋل)، تۇركيا

- اۋليە سوپى ماۋلانا شايىق مەحمەت ءادىل ءار-رابباني، ناقشىباند ءتاريقاتىنىڭ 41-اۋليە شايقى

#يسلام #سۇننەت #اۋليە #جۇرەك #قازاق #ءدىن #ءتاريقات #سوپى #سوپىلىق #ناماز #اللا #اللاح #ورازا #مۇسۇلمان #عۇلاما #تۋراجول #ناقشىباندى #رابباني #تاساۋف #kazakhstan #kazakh #islam
nvrislam.net
instagram.com/tanirtaw
fb.com/tanirtaw
Сілтеме: https://www.nvrislam.net/index.php?j=kz&post=6409