Біз өлгенде тірілеміз (2021.06.17)
https://www.nvrislam.net/index.php?j=kz&post=58
Біз өлгенде тірілеміз (2021.06.17)
Ағузубиллахи минашшайтанир ражим, биссимилахир рахманир рахим.
Қазірет Әли «الناس نيامٌ، فإذا ماتوا انتبهوا» яғни «адамдар ұйқыда, олар өлген соң оянады» дейді. Барлық адамдар ессіз күйде ұйқтап жатыр, тірі адамдар бейне ұйқылы күйде жүріп бара жатқан махлұқтарға ұқсайды, ал енді олар қашан оянбақ? Олар өлген соң ғана оянбақ, олар бұл дүниеде шырт ұйқыда, ештеңені ойлап жүрген жоқ, берілген өмірдің қадіріне де жетпей жүр, бірақ олар уақыты келіп оянғанда барып шындықты көретін болады. Бұл ұйқыдан ояныс олардың кейбіріне жақсы, кейбіріне жаман, күллі адам баласы бұл барысты бастан кешіретін болады.
Алла тағала барлық адамзатты өзіне иман келтіруге жаратқан, оған иман келтіріп сенгендер амандыққа жетіп, осы дүниенің өзінде оянып алғандар. Егер сендер ақиретте иман келтіріп, сол кезде оянғыларың келсе, онда тым кеш қалған боласыңдар, енді орай берілмейді, өлім келгенде түсіңнен оянғандай боласың, бірақ бұл түс ендігары қайталанбайтын түс.
Адамдар қолдан келгенін істеп бағуда, олар біз не істеу керек екенін білеміз деп ойлайды, алайда олардың бар еткен тірліктері ең соңында өздеріне еш пайда бермейді. Адам баласы үшін, әр нәрседе оларды алла тағалаға апармайтын білімдермен істер оларға пайдасыз болмақ. Олар кішкентай кезінен бастап мектепке бара бастайды, мәселен бала бақша, бастауыш, орта, жоғары мектеп және университет дегендей, бәрінде емтихан алады, қазір тіпті бала бақшағада емтихан алып қабылдайтын болды. Барлық ата-аналардың алаңдайтыны әрдайым сол балаларының оқуы жайында, ал балалары алар білімін алады, бірақ соңында олардың оқуының басқаларғада, тіпті өзінеде пайдасы жоқ болып шығады, бұнда маңызды іс олар тек керекті білім алса ғана өзіне пайдалы болмақ.
Қазір адамдар өздеріне пайдасыз нәрселердің артына түсіп алған, олар борбайлап босқа шауып жүр. Олардың кейбірі балаларын оқытты, оларға соншама білімдерді үйретті, бірақ ақырында бұл перзеніттер ата-аналарын естімейтін, оларды құрметтемейтін әдепсіз біреулер болып шықты. Осы келеңсіздіктерден соң олар «балама барымды салып оқытып едім» деп сәлде болса оянып қалады, бірақ олар жер төсегін құшып, мәңгілікке аттанбайынша толық оянбақ емес. Күллі адамзат өлгенде ғана, дүниедегі барлық нәрселердің бос әуре және мағынасыз тірлік екенін түсінеді.
Біз мұнда балалар үшін еткен бар ісіміздің пайдасыздығы хақында аз мисал айттық, сондықтан адамдар жақсылап ойлануы тиіс, алла тағаланың разылығы үшін істеген істеріміз ғана бізге пайда әкелетінін біліуіміз керек. Балаларыңды оқыту үшін немесе мәлім табысқа жету үшін немесе жоғары мәнсапқа жетпек үшін жасаған жұмыстарыңның барлығы уақытша ғана тірліктер болып, олардан соңында сізге ештеңе қалмайды, мәңгілік қалатыны алла тағаланың мейрімімен оның құзіреті.
«وَٱلۡبَٰقِيَٰتُ ٱلصَّٰلِحَٰتُ» (Құран 18:46), «мәңгілік қалатын дұрыс амалдарың сен үшін жақсы ...», бұл дүниеден аттанып оларды көргенде, қуанышқа бөленетін боласың, ал бұндай жақсы амалдары жоқтар оянғанда өкініше қалады, бірақ олар ол кезде бұл дүниеге кері қайта алмайды. Алла тағала біздері ертеден оянып, алдын ала сақтанғандардан етсін.
Сайдина қазірет Әли «барлық адам баласы ұйқыда.» деп адамдарға жақсы ескерту айтып кетті. Африка, Азия, Әмерика, Европа барлығы яғни күллі адамзат ұйқыда, жердің әр бұрышында өмір сүріп жатқан адам әлейхиссаламнан тараған барлық адамдар ұйқтап жатыр. Кейбірулер «ох, оларды қалайша ұйқыда деп айтуға болар? қараңыздаршы, баракелді, олардың көздері бірде онда, бірде мұнда түсіп, оттай жайнап тұрған жоқпа? жанарларының қырағылығынан ешнәрсе құтылар түрі жоқ? ұйқтап жатқандарға мүлдем ұқсамайды ғой ...» дер. Жоқ, мұндағы «ұйқтау» дегеніміз дәл солардың ұйқтамай дүниелік әбігерлікте жүруі, сендер ұйқыдасыңдар, кейін оянатын боласыңдар, сонда қашан? өлген күні, адамдар өлгенде ұйқысымен түсінен оянып, ақиқатты көретін болады.
Сондықтан біз адам баласы осы үлкен оянуға дайын болуымыз керек, тіпті бұл дүниеде ояу жүре біл, жақсы амалдар істеу үшін шамаң келгенше өзіңды ояу күйде сақтай біл, сонда ғана үлкен ояныс келгенде жақсылық көретін боласың, оянған кезінде «қап!» деп өткенімен істегендеріне өкінетіндерге ұқсап қалма. Оянғанда өкінште қалғандар «е, әсілінде шындығы осы екен ғой, біз ұйқтап жатып, оны қабыл етпедік, тіпті білетін адамдар бізге бұл шындықты айтқан еді, алла тағала бізге ақылмен ақиқатты қабыл етер санада бергентұғын, алайда біз бұған назар салмаптық, өмірімізде басқа нәрселермен әуре-сарсаң болдық. Біз бизнис, пайда, атақ-даңық, жоғары орын және мәнсап деген сияқты басқада көптеген істердің артына түсіп, қарбалас болып кеткен едік. Ақиретімізбен жаратушымыз алла тағала жайлы ойламаптық, ойлауға уақытта жоқ еді, ал қазір біз ояндық, енді сөзсіз мыналарды істейміз ...» дейді, алайда қазір ештеңе істей алмайсың яғни өмірге қайта кемейсің ғой, ендігі қолыңнан келері тек қана өкіну болмақ, басқа дәнеңеде жоқ.
Ал адамдар болса, өздерін тым ақылды санайды, олар бұл дүниеде аса әбігерлікте жүр, істемегені жоқ, олар бұл істерді өз пайдалары үшін істеп жатқандай көрінеді, бірақ олар бұл дүниеде ақымақтыққа толы шаруалармен қарбалас екенін білсе ғой! Әсіресе осы кездегі адамдар, олар әр нәрсенің басын аяғына, аяғын басына төңкеріп тастады. Бұрынғы кезде үйдегі ұлдарымен қыздары отбасына көмектесетұғын, анасымен акесін құрметтейтін әрі оларға қарайласатын еді, бірақ қазір барлығы керісінше, ата-анасы қолынан келетінін салып, балалары үшін қызмет өтейді. Осы кезде бала бақша, бастауыс мектеп, орта мектеп, жоғары мектеп, университет барлығында емтихан алады, бұрындар тек университетке ғана үлкен емтихан алушы еді, тіпті қазір кейбір жерлер бала бақшаларғада емтихан алып қабылдауды енгізген, олар бала емтиханнан өтсе ғана қабылдамақ. Ал ата-аналар болса балаларын осындай емтихандардан қалай өткіземіз деп алаңдайды, одан балаларын өткізбек болып, біресе артынан итеріп, біресе алдынан сүйрелеп әбігер. Бастауыш, орта-жоғары мектепте де солай, осындай шаруалармен қарбалас, бұлар біздің елдерде болып жатқан істер ...
Европада бұндай істер болып жатқан жоқ, олар бізден әлдеқайда зерек, ал мұнда барлығы сол батысқа еліктейді әрі онысын «бір керемет» көреді, бірақ олар батысқа дұрыстап та еліктей алмай, наданықпен еліктеп жүр. Европада әртүрлі көптеген мамандыққа арналған оқу орындары бар болып, одан әркім өз қалауы бойынша өзіне керегін үйренеді. Бірақ бұнда барлығы бір мектеп немесе бір университетке баруы керек секілді болып қалған, университеттерде аз ғана мамандық түрлері бар. Ата-аналар балаларын осы мектептерге өткізіп жіберуге күш салады әрі олар бұнысын жақсы бір іс деп ойлайды, бірақ соңында балалары олардың өздеріне қарсы келетін және олардың сөзін естімейтін біреу болып шығады, осылайша олар өзіне де, еліне де пайдасы жоқ, ерсі адамдарға айналады.
Бұл ата-аналарда алла тағала жайында ойлану деген болмайды, не үшін? себебі олар тәңертеңнен кешке дейін балаларын тек оқуға ғана итермелеумен сарсаң, бар назары тек сонда ғана. Олар баласы үшін мұғалым немесе ерекше мұғалымдарды ұсыныс етеді, оған қоса ана-мына кұрыстарға оқуға да береді, бірақ олар балаларына «бисмиллахир рахманир рахим-ды айтып жүр, мына қарапайым ғана құран аят-хадисты ұғып ал немесе дәрет алуды үйреніп ал» деп бір ескертіп қоймайды, көбісі балаларына бұны мүлдем үйретпейді, ең соңында балалары жақсы тәрбиелі ұрпақ болмай шығады.
Балаларды оқуға бергенде де, о басынан ниетті түзу ұстап, оларды алла тағаланың разылығы үшін оқуға беруіміз керек, мұнда міндетті түрде «баламды әулетімен әке-шешесіне құлақ асатын перзент болсын, пайғамбар үмбетіне пайдасы тиетін кісі болсын және алла тағаланың жақсы пендесі болсын деген ниетпен оқуға бердім» деген ниет болуы керек, балаңның оқуы осы ниетпен басталса жақсы болмақ. Егер ниет дұрыс болмаса, онда бұларың нәпсің үшін болып «ох, менің балам университетте, ол керемет университетте оқып жатыр» деуден ары аспайсың, ұл-қыздарың соңында мектепті бітіріп, диплом алған соң ата-анасы болған саған «ох қарашы, сендер надансыңдар ғой» деп айтар, олардың үйренген түгіде жоқ, осылайша, ақырында ақылағы жоқ әдепсіз ұрпақтар жетіліп шығады. Тек осы кезде яки олар сендерге жаман қылықтар көрсеткенде барып оянарсың, ал өлімішті болып, ол дүниеге аттанғаныңда бұл істеріңнің жақсы немесе жаман екеніне көзің анық жететін болады, бірақ ол кезде ешнәрсені түзеуге орай жоқ, бәріде кеш.
Бұнда қазірет Әлидың айтпағы «бізге осы дүниенің өзінде ояна біл» демекілік. Әр істе желге баққан түтін сяқты немесе біреуі жардан секірсе, қалғандары артынан ессіз түрде секіре беретін қойлар секілді болмаумыз керек. Европалықтар «біз оларды алдап, күлкілі кейіптегі ақымақ адамдар етіп жібердік» деп екі езуы құлағында, олар тағы «біз оларға не істегіміз келсе, соны істей аламыз» дейді.
Алла тағала баршамызды осында ояна білуге және пайғамбар әлехиссаламның жолында болуға нәсіп еткей, біздерді бұл дүниеде де ақиретте де ең жақсы жолдар үстінде еткей.
Уамин Аллах ат-Тауфиқ, әл-Фатиха.
2021.06.17, Түркия
- Әулие Сопы Маулана Шайық Мехмет Әділ әр-Раббани
#ислам #сүннет #әулие #жүрек #қазақ #дін #тәриқат #сопы #сопылық #намаз #алла #аллах #ораза #мұсұлман #ғұлама #туражол #нақшыбанды #раббани #тасауф
ءبىز ولگەندە تىرىلەمىز
اعۋزۋبيللاحي ميناششايتانير راجيم، بيسسيميلاحير راحمانير راحيم.
قازىرەت ءالي «الناس نيامٌ، فإذا ماتوا انتبهوا» ياعني «ادامدار ۇيقىدا، ولار ولگەن سوڭ ويانادى» دەيدى. بارلىق ادامدار ەسسىز كۇيدە ۇيقتاپ جاتىر، ءتىرى ادامدار بەينە ۇيقىلى كۇيدە ءجۇرىپ بارا جاتقان ماحلۇقتارعا ۇقسايدى، ال ەندى ولار قاشان ويانباق؟ ولار ولگەن سوڭ عانا ويانباق، ولار بۇل دۇنيەدە شىرت ۇيقىدا، ەشتەڭەنى ويلاپ جۇرگەن جوق، بەرىلگەن ءومىردىڭ قادىرىنە دە جەتپەي ءجۇر، بىراق ولار ۋاقىتى كەلىپ ويانعاندا بارىپ شىندىقتى كورەتىن بولادى. بۇل ۇيقىدان ويانىس ولاردىڭ كەيبىرىنە جاقسى، كەيبىرىنە جامان، كۇللى ادام بالاسى بۇل بارىستى باستان كەشىرەتىن بولادى.
اللا تاعالا بارلىق ادامزاتتى وزىنە يمان كەلتىرۋگە جاراتقان، وعان يمان كەلتىرىپ سەنگەندەر اماندىققا جەتىپ، وسى دۇنيەنىڭ وزىندە ويانىپ العاندار. ەگەر سەندەر اقيرەتتە يمان كەلتىرىپ، سول كەزدە ويانعىلارىڭ كەلسە، وندا تىم كەش قالعان بولاسىڭدار، ەندى وراي بەرىلمەيدى، ءولىم كەلگەندە تۇسىڭنەن ويانعانداي بولاسىڭ، بىراق بۇل ءتۇس ەندىگارى قايتالانبايتىن ءتۇس.
ادامدار قولدان كەلگەنىن ىستەپ باعۋدا، ولار ءبىز نە ىستەۋ كەرەك ەكەنىن بىلەمىز دەپ ويلايدى، الايدا ولاردىڭ بار ەتكەن تىرلىكتەرى ەڭ سوڭىندا وزدەرىنە ەش پايدا بەرمەيدى. ادام بالاسى ءۇشىن، ءار نارسەدە ولاردى اللا تاعالاعا اپارمايتىن بىلىمدەرمەن ىستەر ولارعا پايداسىز بولماق. ولار كىشكەنتاي كەزىنەن باستاپ مەكتەپكە بارا باستايدى، ماسەلەن بالا باقشا، باستاۋىش، ورتا، جوعارى مەكتەپ جانە ۋنيۆەرسيتەت دەگەندەي، بارىندە ەمتيحان الادى، قازىر ءتىپتى بالا باقشاعادا ەمتيحان الىپ قابىلدايتىن بولدى. بارلىق اتا-انالاردىڭ الاڭدايتىنى ءاردايىم سول بالالارىنىڭ وقۋى جايىندا، ال بالالارى الار ءبىلىمىن الادى، بىراق سوڭىندا ولاردىڭ وقۋىنىڭ باسقالارعادا، ءتىپتى وزىنەدە پايداسى جوق بولىپ شىعادى، بۇندا ماڭىزدى ءىس ولار تەك كەرەكتى ءبىلىم السا عانا وزىنە پايدالى بولماق.
قازىر ادامدار وزدەرىنە پايداسىز نارسەلەردىڭ ارتىنا ءتۇسىپ العان، ولار بوربايلاپ بوسقا شاۋىپ ءجۇر. ولاردىڭ كەيبىرى بالالارىن وقىتتى، ولارعا سونشاما بىلىمدەردى ۇيرەتتى، بىراق اقىرىندا بۇل پەرزەنىتتەر اتا-انالارىن ەستىمەيتىن، ولاردى قۇرمەتتەمەيتىن ادەپسىز بىرەۋلەر بولىپ شىقتى. وسى كەلەڭسىزدىكتەردەن سوڭ ولار «بالاما بارىمدى سالىپ وقىتىپ ەدىم» دەپ سالدە بولسا ويانىپ قالادى، بىراق ولار جەر توسەگىن قۇشىپ، ماڭگىلىككە اتتانبايىنشا تولىق ويانباق ەمەس. كۇللى ادامزات ولگەندە عانا، دۇنيەدەگى بارلىق نارسەلەردىڭ بوس اۋرە جانە ماعىناسىز تىرلىك ەكەنىن تۇسىنەدى.
ءبىز مۇندا بالالار ءۇشىن ەتكەن بار ءىسىمىزدىڭ پايداسىزدىعى حاقىندا از ميسال ايتتىق، سوندىقتان ادامدار جاقسىلاپ ويلانۋى ءتيىس، اللا تاعالانىڭ رازىلىعى ءۇشىن ىستەگەن ىستەرىمىز عانا بىزگە پايدا اكەلەتىنىن ءبىلىۋىمىز كەرەك. بالالارىڭدى وقىتۋ ءۇشىن نەمەسە ءمالىم تابىسقا جەتۋ ءۇشىن نەمەسە جوعارى مانساپقا جەتپەك ءۇشىن جاساعان جۇمىستارىڭنىڭ بارلىعى ۋاقىتشا عانا تىرلىكتەر بولىپ، ولاردان سوڭىندا سىزگە ەشتەڭە قالمايدى، ماڭگىلىك قالاتىنى اللا تاعالانىڭ مەيرىمىمەن ونىڭ قۇزىرەتى.
«وَٱلۡبَٰقِيَٰتُ ٱلصَّٰلِحَٰتُ» (قۇران 18:46)، «ماڭگىلىك قالاتىن دۇرىس امالدارىڭ سەن ءۇشىن جاقسى ...»، بۇل دۇنيەدەن اتتانىپ ولاردى كورگەندە، قۋانىشقا بولەنەتىن بولاسىڭ، ال بۇنداي جاقسى امالدارى جوقتار ويانعاندا وكىنىشە قالادى، بىراق ولار ول كەزدە بۇل دۇنيەگە كەرى قايتا المايدى. اللا تاعالا بىزدەرى ەرتەدەن ويانىپ، الدىن الا ساقتانعانداردان ەتسىن.
سايدينا قازىرەت ءالي «بارلىق ادام بالاسى ۇيقىدا.» دەپ ادامدارعا جاقسى ەسكەرتۋ ايتىپ كەتتى. افريكا، ازيا، امەريكا، ەۆروپا بارلىعى ياعني كۇللى ادامزات ۇيقىدا، جەردىڭ ءار بۇرىشىندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان ادام الەيحيسسالامنان تاراعان بارلىق ادامدار ۇيقتاپ جاتىر. كەيبىرۋلەر «وح، ولاردى قالايشا ۇيقىدا دەپ ايتۋعا بولار؟ قاراڭىزدارشى، باراكەلدى، ولاردىڭ كوزدەرى بىردە وندا، بىردە مۇندا ءتۇسىپ، وتتاي جايناپ تۇرعان جوقپا؟ جانارلارىنىڭ قىراعىلىعىنان ەشنارسە قۇتىلار ءتۇرى جوق؟ ۇيقتاپ جاتقاندارعا مۇلدەم ۇقسامايدى عوي ...» دەر. جوق، مۇنداعى «ۇيقتاۋ» دەگەنىمىز ءدال سولاردىڭ ۇيقتاماي دۇنيەلىك ابىگەرلىكتە ءجۇرۋى، سەندەر ۇيقىداسىڭدار، كەيىن وياناتىن بولاسىڭدار، سوندا قاشان؟ ولگەن كۇنى، ادامدار ولگەندە ۇيقىسىمەن تۇسىنەن ويانىپ، اقيقاتتى كورەتىن بولادى.
سوندىقتان ءبىز ادام بالاسى وسى ۇلكەن ويانۋعا دايىن بولۋىمىز كەرەك، ءتىپتى بۇل دۇنيەدە وياۋ جۇرە ءبىل، جاقسى امالدار ىستەۋ ءۇشىن شاماڭ كەلگەنشە ءوزىڭدى وياۋ كۇيدە ساقتاي ءبىل، سوندا عانا ۇلكەن ويانىس كەلگەندە جاقسىلىق كورەتىن بولاسىڭ، ويانعان كەزىندە «قاپ!» دەپ وتكەنىمەن ىستەگەندەرىنە وكىنەتىندەرگە ۇقساپ قالما. ويانعاندا وكىنشتە قالعاندار «ە، اسىلىندە شىندىعى وسى ەكەن عوي، ءبىز ۇيقتاپ جاتىپ، ونى قابىل ەتپەدىك، ءتىپتى بىلەتىن ادامدار بىزگە بۇل شىندىقتى ايتقان ەدى، اللا تاعالا بىزگە اقىلمەن اقيقاتتى قابىل ەتەر سانادا بەرگەنتۇعىن، الايدا ءبىز بۇعان نازار سالماپتىق، ومىرىمىزدە باسقا نارسەلەرمەن اۋرە-سارساڭ بولدىق. ءبىز بيزنيس، پايدا، اتاق-داڭىق، جوعارى ورىن جانە ءمانساپ دەگەن سياقتى باسقادا كوپتەگەن ىستەردىڭ ارتىنا ءتۇسىپ، قاربالاس بولىپ كەتكەن ەدىك. اقيرەتىمىزبەن جاراتۋشىمىز اللا تاعالا جايلى ويلاماپتىق، ويلاۋعا ۋاقىتتا جوق ەدى، ال قازىر ءبىز وياندىق، ەندى ءسوزسىز مىنالاردى ىستەيمىز ...» دەيدى، الايدا قازىر ەشتەڭە ىستەي المايسىڭ ياعني ومىرگە قايتا كەمەيسىڭ عوي، ەندىگى قولىڭنان كەلەرى تەك قانا وكىنۋ بولماق، باسقا دانەڭەدە جوق.
ال ادامدار بولسا، وزدەرىن تىم اقىلدى سانايدى، ولار بۇل دۇنيەدە اسا ابىگەرلىكتە ءجۇر، ىستەمەگەنى جوق، ولار بۇل ىستەردى ءوز پايدالارى ءۇشىن ىستەپ جاتقانداي كورىنەدى، بىراق ولار بۇل دۇنيەدە اقىماقتىققا تولى شارۋالارمەن قاربالاس ەكەنىن بىلسە عوي! اسىرەسە وسى كەزدەگى ادامدار، ولار ءار نارسەنىڭ باسىن اياعىنا، اياعىن باسىنا توڭكەرىپ تاستادى. بۇرىنعى كەزدە ۇيدەگى ۇلدارىمەن قىزدارى وتباسىنا كومەكتەسەتۇعىن، اناسىمەن اكەسىن قۇرمەتتەيتىن ءارى ولارعا قارايلاساتىن ەدى، بىراق قازىر بارلىعى كەرىسىنشە، اتا-اناسى قولىنان كەلەتىنىن سالىپ، بالالارى ءۇشىن قىزمەت وتەيدى. وسى كەزدە بالا باقشا، باستاۋىس مەكتەپ، ورتا مەكتەپ، جوعارى مەكتەپ، ۋنيۆەرسيتەت بارلىعىندا ەمتيحان الادى، بۇرىندار تەك ۋنيۆەرسيتەتكە عانا ۇلكەن ەمتيحان الۋشى ەدى، ءتىپتى قازىر كەيبىر جەرلەر بالا باقشالارعادا ەمتيحان الىپ قابىلداۋدى ەنگىزگەن، ولار بالا ەمتيحاننان وتسە عانا قابىلداماق. ال اتا-انالار بولسا بالالارىن وسىنداي ەمتيحانداردان قالاي وتكىزەمىز دەپ الاڭدايدى، ودان بالالارىن وتكىزبەك بولىپ، بىرەسە ارتىنان يتەرىپ، بىرەسە الدىنان سۇيرەلەپ ابىگەر. باستاۋىش، ورتا-جوعارى مەكتەپتە دە سولاي، وسىنداي شارۋالارمەن قاربالاس، بۇلار ءبىزدىڭ ەلدەردە بولىپ جاتقان ىستەر ...
ەۆروپادا بۇنداي ىستەر بولىپ جاتقان جوق، ولار بىزدەن الدەقايدا زەرەك، ال مۇندا بارلىعى سول باتىسقا ەلىكتەيدى ءارى ونىسىن «ءبىر كەرەمەت» كورەدى، بىراق ولار باتىسقا دۇرىستاپ تا ەلىكتەي الماي، نادانىقپەن ەلىكتەپ ءجۇر. ەۆروپادا ءارتۇرلى كوپتەگەن ماماندىققا ارنالعان وقۋ ورىندارى بار بولىپ، ودان اركىم ءوز قالاۋى بويىنشا وزىنە كەرەگىن ۇيرەنەدى. بىراق بۇندا بارلىعى ءبىر مەكتەپ نەمەسە ءبىر ۋنيۆەرسيتەتكە بارۋى كەرەك سەكىلدى بولىپ قالعان، ۋنيۆەرسيتەتتەردە از عانا ماماندىق تۇرلەرى بار. اتا-انالار بالالارىن وسى مەكتەپتەرگە وتكىزىپ جىبەرۋگە كۇش سالادى ءارى ولار بۇنىسىن جاقسى ءبىر ءىس دەپ ويلايدى، بىراق سوڭىندا بالالارى ولاردىڭ وزدەرىنە قارسى كەلەتىن جانە ولاردىڭ ءسوزىن ەستىمەيتىن بىرەۋ بولىپ شىعادى، وسىلايشا ولار وزىنە دە، ەلىنە دە پايداسى جوق، ەرسى ادامدارعا اينالادى.
بۇل اتا-انالاردا اللا تاعالا جايىندا ويلانۋ دەگەن بولمايدى، نە ءۇشىن؟ سەبەبى ولار تاڭەرتەڭنەن كەشكە دەيىن بالالارىن تەك وقۋعا عانا يتەرمەلەۋمەن سارساڭ، بار نازارى تەك سوندا عانا. ولار بالاسى ءۇشىن مۇعالىم نەمەسە ەرەكشە مۇعالىمداردى ۇسىنىس ەتەدى، وعان قوسا انا-مىنا كۇرىستارعا وقۋعا دا بەرەدى، بىراق ولار بالالارىنا «بيسميللاحير راحمانير راحيم-دى ايتىپ ءجۇر، مىنا قاراپايىم عانا قۇران ايات-حاديستى ۇعىپ ال نەمەسە دارەت الۋدى ۇيرەنىپ ال» دەپ ءبىر ەسكەرتىپ قويمايدى، كوبىسى بالالارىنا بۇنى مۇلدەم ۇيرەتپەيدى، ەڭ سوڭىندا بالالارى جاقسى تاربيەلى ۇرپاق بولماي شىعادى.
بالالاردى وقۋعا بەرگەندە دە، و باسىنان نيەتتى ءتۇزۋ ۇستاپ، ولاردى اللا تاعالانىڭ رازىلىعى ءۇشىن وقۋعا بەرۋىمىز كەرەك، مۇندا مىندەتتى تۇردە «بالامدى اۋلەتىمەن اكە-شەشەسىنە قۇلاق اساتىن پەرزەنت بولسىن، پايعامبار ۇمبەتىنە پايداسى تيەتىن كىسى بولسىن جانە اللا تاعالانىڭ جاقسى پەندەسى بولسىن دەگەن نيەتپەن وقۋعا بەردىم» دەگەن نيەت بولۋى كەرەك، بالاڭنىڭ وقۋى وسى نيەتپەن باستالسا جاقسى بولماق. ەگەر نيەت دۇرىس بولماسا، وندا بۇلارىڭ ءناپسىڭ ءۇشىن بولىپ «وح، مەنىڭ بالام ۋنيۆەرسيتەتتە، ول كەرەمەت ۋنيۆەرسيتەتتە وقىپ جاتىر» دەۋدەن ارى اسپايسىڭ، ۇل-قىزدارىڭ سوڭىندا مەكتەپتى ءبىتىرىپ، ديپلوم العان سوڭ اتا-اناسى بولعان ساعان «وح قاراشى، سەندەر نادانسىڭدار عوي» دەپ ايتار، ولاردىڭ ۇيرەنگەن تۇگىدە جوق، وسىلايشا، اقىرىندا اقىلاعى جوق ادەپسىز ۇرپاقتار جەتىلىپ شىعادى. تەك وسى كەزدە ياكي ولار سەندەرگە جامان قىلىقتار كورسەتكەندە بارىپ ويانارسىڭ، ال ءولىمىشتى بولىپ، ول دۇنيەگە اانعانىڭدا بۇل ىستەرىڭنىڭ جاقسى نەمەسە جامان ەكەنىنە كوزىڭ انىق جەتەتىن بولادى، بىراق ول كەزدە ەشنارسەنى تۇزەۋگە وراي جوق، بارىدە كەش.
بۇندا قازىرەت ءاليدىڭ ايتپاعى «بىزگە وسى دۇنيەنىڭ وزىندە ويانا ءبىل» دەمەكىلىك. ءار ىستە جەلگە باققان ءتۇتىن سياقتى نەمەسە بىرەۋى جاردان سەكىرسە، قالعاندارى ارتىنان ەسسىز تۇردە سەكىرە بەرەتىن قويلار سەكىلدى بولماۋمىز كەرەك. ەۆروپالىقتار «ءبىز ولاردى الداپ، كۇلكىلى كەيىپتەگى اقىماق ادامدار ەتىپ جىبەردىك» دەپ ەكى ەزۋى قۇلاعىندا، ولار تاعى «ءبىز ولارعا نە ىستەگىمىز كەلسە، سونى ىستەي الامىز» دەيدى.
اللا تاعالا بارشامىزدى وسىندا ويانا بىلۋگە جانە پايعامبار الەحيسسالامنىڭ جولىندا بولۋعا ءناسىپ ەتكەي، بىزدەردى بۇل دۇنيەدە دە اقيرەتتە دە ەڭ جاقسى جولدار ۇستىندە ەتكەي.
ۋامين اللاح ات-تاۋفيق، ءال-فاتيحا.
2021.06.17، تۇركيا
- اۋليە سوپى ماۋلانا شايىق مەحمەت ءادىل ءار-رابباني
#يسلام #سۇننەت #اۋليە #جۇرەك #قازاق #ءدىن #تاريقات #سوپى #سوپىلىق #ناماز #اللا #اللاح #ورازا #مۇسۇلمان #عۇلاما #تۋراجول #ناقشىباندى #رابباني #تاساۋف
Сілтеме: https://www.nvrislam.net/index.php?j=kz&post=58